Spread the love

Hepinizin tanıdığı meşhur yatırımcı Warren Buffett, 2007 yılında Protege Partners isimli yatırım şirketindeki bir fon yöneticisiyle 1 milyon dolarlık bir bahse girdi. Bahsin konusu şuydu: Warren Buffett; basitçe S&P 500 endeksini birebir takip eden bir ETF’in, aktif olarak hisse/yatırım enstrümanı seçerek yapılan yatırımdan daha fazla kazanacağını iddia etti. Bahsi gören diğer fon yöneticisi 5 farklı hedge fund belirledi ve 10 yıl süren kapışma başladı. 2017 yılına, yani bahsin sonuna, gelindiğinde kim kazandı dersiniz?

Tabii ki Buffett Baba* 🙂 S&P 500 endeksini takip eden ETF yıllık ortalama %7.1 getirirken, o çok bilgili ve tecrübeli finans uzmanlarının yönettiği aktif fonun ortalaması ise sadece %2.2!

*Kaynak: Fortune. Ayrıca kazandığı bu 1 milyon doları da bir yardım kuruluşuna bağışlar.

ETF Nedir?

Üstad Buffett’ın bu kadar güvendiği, üstüne 1 milyon dolar bahse girdiği ETF nedir, bir bakalım:

ETF, yani exchange traded fund, türkçeye borsa yatırım fonu olarak çevrilmiş, ama bence “borsada işlem gören fon” daha doğru olurdu. Çünkü ETF’ler sadece bir borsa endeksini takip eden hisse gruplarında oluşmayabilir. Örneğin, “SPDR Gold Trust” tamamen külçe altın fiyatına endeksli bir ETF’dir, yani emtia vb. bir çok farklı alanda ETF’ler bulunuyor.

Mesela şu linkteki websitesinden varlık büyüklüklerine göre sıralanmış şekilde ETF’leri görebilirsiniz. İsimleri size bir fikir vermezse, tıklayarak nelere yatırım yapan ETF’ler olduğunu görebilirsiniz.

Hatta bizim için bile bir ETF yapmışlar sağolsunlar: iShares MSCI Turkey ETF

Altın, Petrol, Gayrimenkul, Gelişmekte olan Piyasalar, Temettü Hisseleri, “Semiconductor” Şirket Hisseleri, Yenilenebilir Enerji Şirket Hisseleri… Aklınıza gelebilecek her konuda bir ETF bulabilirsiniz artık.

“Eskiden beri hisse fonları var, şimdi bu ETF’in ne farkı var?”

Güzel soru (Kendi kendime sordum ama herhalde sizin aklınızdan da geçmiştir. 0 ) Evet endeksi takip eden fonlar çok eskiden beri var. Ama ETF’lerin iki önemli farkı var;

1. Borsada işlem gördüğü için sizi bir aracı kuruma bağlamaması, istediğiniz şekilde al/sat yapabilme imkanı

2. Çok daha düşük komisyon ve ücretle çalışması

Mesela Buffett’ın bahse girdiği hedge fund’ların %2 anaparadan, %20 getiriden komisyonu vardır! (zaten bahsi kaybetmelerinin en büyük sebebi de bu ücretler her yıl ödenince kazancın kuş kadar kalması) Çünkü adamlar profesyonel uzman! sabah akşam sizin için hisse araştırıyorlar, otel köşelerinde toplantılar vs. hep sizin için.. Ama örneğin dünyanın ilk ve en büyük ETF olan SPDR S&P 500’inin ücreti sadece binde 1, yani %0,1.

ETF Neden Önemli?

Biz Küçük Yatırımcılar, dürüst olalım ne kadar uğraşsak da işimizin gücümüzün arasında okuyup didinip finans ve yatırım uzmanı olmamız imkansız. Bunu bir itiraf edin kendinize. Tam siz okuyup araştırıp belli bir seviyeye geldiğinizde finans dünyası arada size 10 sene fark atmış olacak.. Alıp okuduğumuz kitapların çoğu daha baskıya girerken eski bilgi oluyor. Siz gazetede/internette bir şirketle ilgili haberi okuduğunuz an, o haberle işlem yapmış trader ondan sonra üçüncü kahvesini içiyor..

Vizontele’de Belediye Başkanı ne diyordu:

“Buraya gazeteler iki gün sonra geliyor, bizim görüp şaşırdığımız bir havadisi büyük şehirdekiler çoktan unutmuş oluyor.”

Moralinizi bozmak için söylemiyorum. Kendimi de bu söylediklerimden ayrı tutmuyorum. Sadece bunun farkına varabilecek kadar uzun zaman piyasalar ve uzmanlarıyla haşır neşir oldum..

Peki biz bu bilgi eksikliğimizle piyasalarda nasıl işlem yapabiliriz? Tek tek hisse senetlerini nasıl takip edip seçeceğiz? İşte bu sorunun cevabı: ETF’ler sayesinde.

Hisse Seçmek

Warren Buffett piyasalar konusunda uzman, birçok profesyoneli istihdam ettiği Berkshire Hathaway isimli koca bir yatırım şirketi var. Bunlar sayesinde şirketler hakkında detaylı araştırmalar yapıp büyük yatırımlar yapıyor. Ama biz küçük yatırımcılar açısından bilgi ve emek kaynakları kısıtlı. Bu nedenle hisse seçerken asimetrik bilgi ve hatta hiç bir bilgi olmadan karar vermek durumunda kalanlar oluyor.

Peki hisse seçmek yerine bütün endekse yatırım yapmak? Örneğin S&P 500 endeksindeki hisselerden birkaç tanesine yatırım yapmak yerine endeksin tamamına yatırım yapılamaz mı? ETF’ler sayesinde bu mümkün olabiliyor.

UYARI: Hisse seçmeyin, bütün endekse yatırım demiyorum!

Sadece böyle bir alternatif olduğundan, sizin için uygunsa kendi kararınızı vermeniz gerektiğini belirtmek istiyorum.

Yatırım Guruları

Twitter’daki üstadlardan, bankanızın yatırım uzmanından, arkadaş sohbetlerinden veya eniştenizle konuşurken dahiyane yatırım fikirleri ve hatta başarılarını dinlersiniz: Aldıkları bütün hisseler tavan yapmıştır, hiçbir yatırımlarından zarar etmemişlerdir. Enflasyon artı 3 puan getiriler neymiş, her yıl parayı üçe katlamazlarsa üzülürlermiş…

Kısa vadede (birkaç ay, bir yıl veya es kaza iki yıl) bu şekilde inanılmaz başarılar yakalayanlar vardır tabii ki. Ama uzun vadede gün sonuna bakıldığında; aldıkları risklerin bir kısmında başarılı olanlar, belki daha fazlasında ise kaybedecek ve Buffett’ın Bahisi örneğinde olduğu gibi endeksin bile gerisinde kalacaklar.

Eğer bir yatırım aracının getiri potansiyeli çok barizse, zaten herkes görmüştür. Ya da hiç kimsenin görmediğini gördüğünüzü sanıyorsanız, büyük ihtimalle zaten öyle bir şey yoktur!

Türkiye’deki ETF’ler

Bizde maalesef pek ETF yok, olanların da yönetim gideri ücretleri yüksek.. Mesela yukarıda bahsettiğim SPDR S&P 500 ETF’inin yönetim gideri %0,1 iken, bizdeki benzerlerinin %0,7. Şimdi fark sadece %0,6 mı demeyin, aslında %600 fark var! Hatta Vanguard şirketinin S&P500 ETF’inin gideri sadece %0,05.. Fark oldu mu %1200!!!!

Bizde mesela hiç BIST100 ETF’i yok. Sadece BIST30’a endeksli birkaç ETF var. Bir de altına endeksli bir ETF’imiz var. (Eğer bildiğiniz başka ETF’ler varsa yorum olarak belirtin, yazıya ekleyeyim.)

Bir kısmı şöyledir:

  • DJIST: BIST’in en büyük 20 şirketine endeksli, %0,74 yönetim gideri
  • BIST30: BIST30’a endeksli, %0,73 yönetim gideri
  • ISY30: BIST30’a endeksli, %0,71 yönetim gideri
  • GOLDTR: Altına endeksli, %0,47 yönetim gideri
  • GMSTR: Gümüşe endeksli, %0,47 yönetim gideri

Bütün ETF’lerin listesi: https://www.kap.org.tr/tr/YatirimFonlari/BYF (Bilgi için Can Balkan’a teşekkürler)

Açıkçası tek yapacakları bist30 endeksini takip etmek olan fonların neden %1’e varan masraf talep ettiklerini anlamak mümkün değil! Gerçi altın alanın bile yarım puan gider yazdığını görünce..

Sonuç

ETF’in ne olduğu, avantajları ve masrafları hakkında genel bir bilgimiz oluştu. Türkiye’dekiler maalesef yüksek giderleri nedeniyle uzun vadeli alıp tutmak için mantıklı görünmüyor. Ama kısa vadede hisse seçemediğiniz durumlarda borsaya yatırım yapmak isterseniz yardımı dokunabilir (Ben bir dönem yapmıştım, milyoner serisini takip edenler bilecektir).

Bu ETF’leri daha çok ABD piyasalarına yatırım yapmayı düşünenler kullanabilir. Çünkü nispeten oradaki şirketleri daha az tanıyacakları için spesifik bir hisse yerine bütün endekse yatırım yapılabilir. Veya APPLE, NETFLIX vs. gibi teknoloji hisselerine yatırım yapmayı düşünüp hisse seçemeyenler NASDAQ100 endeksine bağlı ETF’leri tercih edebilir.

Bunların hepsi birer alternatif, yatırım yine sizin düşünüp karar vereceğiniz bir husus. Ama ben de sizlere seçenekleri anlatmak istedim. Umarım faydalı olmuştur.

Eğer farklı sorularınız veya eklemek istedikleriniz varsa yorum bölümünde aktarırsanız, yazıyı güncelleyebilirim.

Mr. Milyoner

Yazıyı beğendiyseniz diğer popüler yazılarım:

Yeni yazılar için Twitter, Facebook ve Instagram hesaplarından takipte kalın! Görüşleriniz de lütfen yorum olarak bırakın.