Mr. Milyoner

Tasarruf + Birikim + Yatırım = Finansal Özgürlük

Ay: Mart 2018

“Nasıl Milyoner Oldu?” Serisi – 5 – Yeni Fırsatlar: 2011

By

On 30 Mart 2018

In BİREYSEL FİNANS - YATIRIM, BÜTÜN YAZILAR, FIRE!, KANAATKAR YAŞAM, MR. MİLYONER KİMDİR?

Keşke şu büyük hevesle beklediğim finansal özgürlük ve sonrasında gönüllü emeklilik gelse de her gün sabah çayımı alıp birer yazı yazabilsem.. Öyle herkesin yazı beklediğinden değil tabii. Benim hoşuma gitmeye başladı yazmak. Artık yolda yürürken veya araba kullanırken aklımdan; şunu mu yazsam, şöyle bir cümle kullanayım güzel durur 🙂 Bir sürü fikirler dolaşıyor.. Beyin jimnastiği gibi gerçekten. Sağolsun birçok okuyucu faydalandıklarını, hatta hayatlarında önemli değişiklikler yaptıklarını belirten mesajlar atıyorlar; fakat inanır mısınız bu süreçte sanırım en büyük kazanımı ben elde ediyorum!

Eskiden de bir dersi iyi öğrenip çevremdekilere anlatacak seviyeye geldiğimde farklı bir ‘level’a atladığımı hissederdim. Hem ‘konuyu anlatacak kadar öğrendim’ özgüveni etkisi hem de anlatabilmek için daha fazla öğrenme iştahının artması bu ‘level’ atlamasına neden oluyor. Şimdi blogda yazı yazmak da bende aynı hisleri uyandırıyor…

Bu yazı 11 parçadan oluşan serinin beşinci. Her yazıda farklı bir yılı kapsayarak ilerliyorum. Belki ilerde yatırım çeşidi bazlı, çalıştığım şirket sırası gibi farklı perspektiflerle de bakabiliriz.. Serinin ilerleyişi şu şekilde:

Neredeyse serinin ortasına geldik. Bir maraton gibi uzun soluklu bir yazı serisi oldu, ama umarım bittiğinde blogun temel taşı olarak yerini almış olacak.

Yeni Fırsatlar

Serinin daha önceki yazılarında başlığı Star Wars serisinin efsane ilk üç filminden almıştım. Artık esinlenme yok, o yıl gelişen olaylarla ilgili başlıklar veriyorum. 2011 için de askerden dönüp farklı bir şirkette işe başladığım için “Yeni Fırsatlar” ismini veriyorum.

İş hayatımız o kadar önemli ki hayatımızda. Hiç düşündünüz mü; işyerinizde geçirdiğiniz zaman, ailenizle birlikte olduğunuz süreden fazla! 8-5 çalışan biri sabahın erken saatinde çıkıyor evden, akşam ancak 6’da geliyor. İşyerinde geçen 9 saate karşı evde uyuyana kadar geçen 6 saat…

Açılış Bakiyesi

2011 — 1 Ocak itibarıyla (tutarlar o günün parası değeriyledir)

Dönem Başı Varlıklar — 219.042 TL

  • 160.000 TL değerinde Ev
  • 29.400 TL değerinde Altın (yaklaşık 420 gram)
  • 25.130 TL değerinde Türk Lirası Mevduat
  • 4.512 TL değerinde BES

Dönem Sonu Borçlar — 88.900 TL

  • 60.000 TL Babaya borç
  • 28.900 TL banka kredisi kalan bakiye

Dönem Sonu Net Birikim —130.142 TL

Finansal olarak 2010 yılı sonunda yukarıda gördüğünüz şekilde bitirip 2011’a aktardım. Karşılaştırmak gerekirse, 2010 açılış bakiyem 79.027 TL imiş, geçen 1 yılda toplam artış 51.115 TL olmuş.

2010’daki bu artışın kırılımına bakarsak da; maaşımızdan yaptığımız %50’lik tasarruf ile 27.927 TL, yatırımların net getirisinden de sadece 23.188 TL gelmiş. 2009’da yatırım getirimiz çok düşüktü çünkü ev alırken çektiğimiz konut kredisinin 2 yıllık bütün faizini borçlar kısmına tahakkuk ettirmiştim. Yalnız 2010’da bile hala yatırım getirisi varlığımızdaki artışın ana kaynağı değil!

Tasarruf, tasarruf, tasarruf!

Askerlik Dönüşü

Serinin bir önceki yazısında askere gittiğimden bahsetmiştim. 2011 yılının ocak sonu itibarıyla terhis oldum. Aslında erkek okuyucular bilecektir, askerlik döneminde izin kullanmayanlar resmi terhis tarihinden izin süreleri kadar önce tezkere alarak ayrılırlar. Ben de resmi olarak 31 Ocak’a kadar askerdim, fakat 18 Ocak’ta tezkeremi alarak terhis oldum.

Çevremde bedelliden faydalanmadan askere giden çok az insan var. Bence çok şey kaçırıyorlar, müthiş bir tecrübeydi benim yaşadığım. Ama herkes için aynı şartlarda geçmemiş olabilir askerlik. Bakalım bizim çocukların döneminde nasıl olacak Türkiye ve güvenlik ortamımız?

•

Yeni Bir İş, Kendime Yeni Bir Ben Lazım

Sertap Erener’in 2001’deki harika şarkısını hatırlamayanlar için:

Sertab Erener – Kendime Yeni Bir Ben Lazim (Orjinal)

Zaman ne kadar çabuk geçiyor, 17 yıl geçmiş bu şarkının üzerinden…

Dedim ya İş çok önemli! Çalışmak zorunda olmayan çoook küçük azınlık dışında hepimiz mecburuz.. Bari güzel bir işimiz olsun değil mi 🙂 Ben de daha iyi bir iş bulma umuduyla askere gitmiştim, çünkü birçok şirketin işe alım kriteri, kızını veren babaların kriterlerinden yüksek! Askerliğini yapmamış olanlara ikinci sınıf vatandaş muamelesi yapıyorlar.

Ben de askerden döndükten sonra yeni bir iş aradım bir süre. Yaklaşık 1,5 ay işsiz olarak takıldıktan sonra martta yeni işime başladım. Daha önceki işime benzer, fakat az da olsa farklı bir kulvarda başladım. Önceki işlerime göre daha az yoğun, ama maaşı daha yüksek bir iş. Başka ne ister ki insan 🙂

Tasarruf ve Yatırımlar

2011 yılında askerden dönmem ve yeni bir işe başlamam dışında önemli bir olay olmadığı için hikaye kısmını çabuk geçip asıl konuya hızlıca giriyorum. Sürekli vurgulamakta mahzur görmediğim: Milyoner Olmak için Yapmanız Gereken İki Temel Şey‘in tasarruf ve yatırım olduğunu tekrar söylemek istiyorum.

Maaştan Tasarruflarımız

Ben tasarruf etmek istemiyorum, sadece kâr etmek ve kısa yoldan zengin olmak istiyorum diyorsanız: Bu Blog size göre bir yer değil! Çünkü uzun vadede

“Nasıl Milyoner Oldu?” Serisi – 5 – Yeni Fırsatlar: 2011 | | Mr. Milyoner

riskli bazı yatırımlardan kâr ederken, bazılarından da zarar edeceksiniz. Fakat sizi hiç yarı yolda bırakmayacak olan TASARRUFtur.

Tasarruf

Artık tasarrufun önemini gittikçe daha çok kavrıyorduk. Siz eğer yeni başladıysanız, ilk odaklanacağınız yer harcamalarınız ve tasarruflarınız olsun lütfen. (Şu yazıyı okuyabilirsiniz ilk olarak) 2009’dan beri kredi borcumuz olduğu için artık çok daha dikkat ediyorduk harcamalarımıza.

Mesela bizim gibi evlenen birçok arkadaşımız hemen arabalarını almıştı. Biz evin kredi ödemeleri sonrasında paramız kalması rağmen araba almak yerine yatırım yaptık. Bazılarınız için bu mantıksız, saçma, gereksiz veya belki varyemezlik olarak görülebilir. Ama bizce finansal özgürlük yolunda ilerleyen her birey/aile kararlarını verirken daha dikkatli olmalı ve seçimlerini kanaatkar olmaktan yana kullanmalı. Gerçi biz de çok geçmeden araba aldık, ama önce yatırım sonra lüks! Çünkü yatırımlarımız lükslerimizi ödedi!

Tasarruf Tutarı

2007 yılındaki ilk maaşım 1.650 TL idi. 2008 yılında ağustos ayına kadar da aynı kaldı, ağustos ayından sonra 2.200 TL oldu. 2009 yılında ise Eylül ayından itibaren 3.000 TL’ye çıktı (Özel sektörde ilk yıllarda artış hızı biraz yüksek olur, ama sonra enflasyona yaklaşır iyice). 2011’deki yeni işimle birlikte maaşım 4.000 TL oldu. Ağustos 2009’dan itibaren Ms. Milyoner de evimizin bütçesine katkı yapmaya başlamıştı. Ay bazında değil yılsonu toplam tasarruf ve oranını yazacağım (yakın yıllar için notlarım daha detaylı olacağından ay bazında görebiliriz):

  • 2011 boyunca aldığım toplam maaş 40.601 TL imiş (lanet olası vergi dilimi artışlarından dolayı tabi elime geçen brüt 6.050*10=60.500 TL’den az!!) Nasıl bu kadar eminsen derseniz E-Devlet SGK Hizmet Dökümü sağolsun, kontrol ettim.
  • Eşimin maaşı kısa bir süre için benden fazlaydı! Evet bir erkek için sıkıntı! Ama geçtim tabi hemen, merak etmeyin 🙂 Ms. Milyoner’in maaşını açıkça paylaşmayacağım.. 2011 yılı için onun kazancını kalan son 6 ay 950 TL kredi ödemesi ve diğer bütün harcamalar için kullandığımızı farz edebilirsiniz. Evli çiftler varsa 1 maaşı harcayıp diğerini tasarruf etmek, zor ama güzel bir hedef olabilir!
  • Ms. Milyonerin maaşını kredi ödemesi ve harcamalar için kullandığımız için benim maaşımın neredeyse tamamını tasarruf ettik. Yani yaklaşık tasarruf oranımız %55. Yaklaşık diyorum çünkü 2011’da ben 1 ay boyunca askerdeydim ve 1 ay da işsizdim. Ayrıca tasarruf miktarımızın bir kısmı da kredi ödemelerine gidiyordu. 2011’da 11.400 TL kredi geri ödemesi yaptık.

Yatırımlar

2009’da bütün varı yoğu satıp üstüne kredi çekip ev almıştık (Ev almanın akıllı bir yatırım olup olmadığıyla ilgili yazım, O zamanlar böyle bloglar yoktu, ya da benim haberim yoktu; okuyup daha bilinçli kararlar alabileyim… Umarım sizler kararlarınızı daha fazla araştırma ve bilgiyle alırsınız). Böylece borsanın şahlandığı yılda sadece izlemekle yetindim.. Ama 2010’da kredi ödemelerinden kalan az miktarla da olsa biraz yatırım yapabilmiştim. En az çeşitli yatırım yaptığım yıllardan biri olabilir 2010. Çünkü birikimim likit değildi, çoğunluğu eve bağlıydı ve kredi ödemem vardı.

2011’de yatırım için daha iştahlıydım. Çünkü askerden dönüp yeni bir işe başlayarak gelirimi artırmıştım. Fakat gel gör ki heyecanı en yüksek yatırım

aracı olan borsa pek keyif vermiyordu..

Ev

2011 yılında sahip olduğumuz en büyük yatırım kalemi hala evimizdi. 2009’da 140.000 TL’ye aldığımız evimizi, 2010’da 150.000 TL olarak değerleyip bilançoda belirtmiştim. Taktir edersiniz ki ev fiyatını ancak yaklaşık olarak değerleyebiliyoruz. 2011 yılı sonu için de enflasyon oranının (%10,45) biraz altında değerleyerek (%9,4 ile) 175.000 TL olarak alıyorum.

Bankaya olan kredi borcumuzun toplamı 28.900 TL idi. Yıl içinde her ay düzenli olarak ödemelerimizi yaptık ve kalan borç bakiyemiz 11.400 TL azalarak 17.500 TL’ye düştü.

Borsa

2009’da roket gibi yükselen borsayı sadece izliyordum. Henüz tecrübeli bir borsa yatırımcısı değildim (belki hala değilim) ama yükselişi kaçırmak güzel bir his değil. O yüzden 2010’da bir miktar TL bakiyesi oluştukça az da olsa girmeye başlamıştım. Fakat 2011’de borsayı sadece izlemekle yetindim.

Beni özellikle twitter’dan Borsa üstadlarının tavsiyesi üzerine takip etmeye başlayanlar belki hayal kırıklığına uğramıştır. Ama bunu belirtmek isterim ki, borsa uzmanı hiç olmadım. Borsada uzun vade yatırımcısı da olmadım.. Genellikle hisselerimi 6-10 ay vadelerle tuttum (2015’te yaptığım yurtdışı hisse senetleri yatırımları hariç). Keşke olsa mıydım? Evet özellikle borsanın önemli şirketlerinden alıp uzun süre tutsaydım, eminim şu anda sahip olduğumdan çok daha yüksek bir birikime sahip olabilirdim. Ama henüz yatırım konusunda toy olduğumda herkes gibi ben de sabırsızdım!

2011’de dediğim gibi hisse senedi yatırımım yoktu, borsa da pek tat vermiyordu zaten..

Altın

2011’de kaçırdığım en büyük fırsat altındı! Ocak ayında 70 liralarda olan gram altın, yıl sonunda 100 TL olmuştu… Uzun bir süre sadece izlemekle yetindim,

“Nasıl Milyoner Oldu?” Serisi – 5 – Yeni Fırsatlar: 2011 | | Mr. Milyoner fakat mayıs ayında 75 TL’leri bulunca hızla giden trene atlama isteğim geç de olsa ağır basmış.

  • 5 Mayıs’ta gramı 75,75 TL’den 200 gr. altın almışım. Bu alım için 15.150 TL ödeme yapmışım.
  • 10 Ağustos’ta ise gramı birçok kişi için psikolojik sınır olan 100 TL’yi görünce hemen sattım 0 200 gr. altını 100,50 TL’den (daha sonra biraz daha yükseldi tabii..) satarak 20.100 TL elde etmişim.

Dediğim gibi yıl içinde çok hızlı yükselen altın treninden çok az faydalanabildim.. Ama biz küçük yatırımcının kaderidir, dipten alamaz tepeden satamayız. Ve genellikle de bu yüksek getiri trenlerini sadece izleriz (hemen yanlış anlamayın Q ben de küçük yatırımcıyım)

Serinin 3.sünü okuyanlar hatırlayacaktır, düğünümüzde takılan altınların bir kısmını birikim hesabında takip ediyorduk. Düğün altınlarımızı ise satmadık, yıl sonunda 99 TL ile değerlediğimizde ise 420 gr.’ı 41.580 TL olmaktadır.

Dolar

Neden bilmiyorum, hiç euro alıp satmamışım! Açıkçası bunun nedenini bilmiyorum. Ülke olarak ilişkilerimizin çoğunluğu avrupayla da olsa bizim için dolar daha önemli bir para birimi olmuştur, fakat ben euroyu tamamen gözardı etmişim. Hala da öyleyim..

  • Notlarıma göre 7 Mart’ta 1,59 USD/TL kurundan 5.000 $ (7.950 TL karşılığı) almışım.
  • Ayrıca geçen sürede hiç artmamasına rağmen (nedenini hatırlamıyorum) 3 Haziran’da yine 1,59 USD/TL kurundan bu sefer 7.000 $ (11.130 TL karşılığı) daha almışım.

Yılsonlarına genellik TL olarak girerim, ama altını satmama rağmen doları yılsonunda tutmuşum. Yılın son işgünü olan 30 Aralık kuruyla değerleyince toplamdaki 12.000 $’in Türk Lirası karşılığı da 22.680 TL olmuş.

Bu arada dolar mevduatımı eskiden vadesiz mevduatta kuzu kuzu tutardım. 2011’de de öylece uyumuş bankada…

Türk Lirası

Yıl içinde tasarruflar, altın ve dolar alım-satımı ile sürekli değişen miktarlarda

TL mevduat tutmuşum. Yıl sonunda 28.270 TL vadesiz mevduat ile kapatmışım.

Ayrıca yılsonuna doğru artık peder beye de biraz ödeme yapayım demişim 🙂 Bu kadar da yüzsüzlük olmaz di mi 🙂 Evet sağolsun, faizsiz kredisiyle çok yardımcı oldu babam, ben de aralık ayı içinde kendisine 10.000 TL geri ödeme yapmışım notlarıma göre.

Bireysel Emeklilik Sistemi (BE S)

Daha önceki yazılarda da bahsetmiştim, 2006’da bir BES hesabı açmıştım. İşe başlayınca da artık %25’lik devlet katkısından faydalanmaya başlamıştım. Hem de bordrodan direk vergi matrahından düşüldüğü için nakit alıyorduk 🙂 Ne güzeldi! Artık o da BES’e yatıyor! 2008 ve 2009 yılsonu itibarıyla önemli bir tutara ulaşmadığı için bilançoya almamıştım. 2010’da tekrar ödeme yapmaya başladık. Mütevazı de olsa bir seviyeye gelmişti.

2011’de de katkı yapmaya devam ettik, yılsonu itibarıyla 6.643 TL değere ulaşmıştı, tamamı devlet borçlanma araçları fonundaydı. (O zamanlar gerçekten bilinçli bir yatırımcı değilmişim, BES ve fonları hakkında bir yazı gelecek yakında, orada fon seçiminin öneminden bahsedeceğim)

Bilanço – 2011

Artık kısa veya uzun olması konusunda bir çaba sarfetmiyorum. Tek amacım var, o da açıklayıcı olması. Umarım başarılı olabiliyorumdur, yine de aklınıza takılan veya sormak istediklerinizi yorum bölümüne bırakın lütfen.

2011 yılını yaklaşık %55 tasarruf oranı (tam değeri bu yıl için bulamıyorum, kredi ödemeleri ve askerlik nedeniyle)

kapatmışız. Yatırımlar konusunda daha karışık bir durum var:

• En büyük varlığımız olan evimizin değeri 160.000 TL’den 175.000 TL’ye %9,4 artmış,

  • Düğün altınları 29.400 TL’den 41.580’ye %41 artmış, ayrıca yıl içindeki 15.150 TL alımdan 20.100 TL’ye satarak %33 kâr etmişim. Ağırlıklandırırsak altından %38 getiri elde etmişim,
  • Dolar yatırımı da 19.080 TL’den 22.680 TL’ye %19 artmış,
  • Toplam yatırım getirisi ise %16 olarak gerçekleşmiş. 2011 yılı enflasyonunun %10,45 olduğunu düşünürseniz, çok iyi bir yatırımcı olmadığımı söyleyebilirsiniz.

Toplam birikimimiz ise 130.142 TL’den 206.673 TL’ye %59 artmış. Yatırımlar sadece %16 artarken, birikim %59 artıyor!Bunun nedenlerini açıklamıyorum, çünkü dikkatli okuyucuların kendi kendilerine düşünerek önemli sonuçlar/dersler çıkaracağına eminim.

Son olarak dikkatinizi bir noktaya çekmek isterim, 4 yıllık dönemin sonunda birikimler 200.000 TL’yi ancak geçebildi! 5 yılda 200.000 TL’nin biraz üstünde olan varlıklar, sonraki 5 yıl içinde 1 milyon TL’yi geçiyor!!!

İlk 5 yılda 0’dan 200.000 TL’ye, ikinci 5 yılda 200.000 TL’den 1.000.000 TL’nin üstüne! İkisi de 5 yıl, ama sonuç nasıl farklı değil mi? Bunu hiç unutmayın: Birikimleriniz; sürecin ilk yılları kaplumbağa, sonraki yılları ise tavşan hızıyla artacak! (Para parayı çeker demiş miydim?)

2011 — 31 Aralık itibarıyla (tutarlar o günün parası

değeriyledir)

Dönem Sonu Varlıklar — 274.173 TL

  • 175.000 TL değerinde Ev
  • 41.580 TL değerinde Altın (420 gram)
  • 22.680 TL değerinde Dolar (12.000 $)
  • 28.270 TL değerinde Türk Lirası Mevduat
  • 6.643 TL değerinde BES bakiyesi

Dönem Sonu Borçlar — 67.500 TL

  • 50.000 TL Babaya borç
  • 17.500 TL banka kredisi kalan bakiye

Dönem Sonu Net Birikim — 206.673 TL

Mr. Milyoner

Yazıyı beğendiyseniz diğer popüler yazılarım:

Yeni yazılar için Twitter, Facebook ve Instagram hesaplarından takipte kalın!

Beğendiyseniz lütfen sosyal medyada paylaşın! Soru ve görüşlerinizi de yorum olarak bırakın! Teşekkürler

Uzun Vadede BIST100 mü, S&P 500 mü?

By

On 16 Mart 2018

In BİREYSEL FİNANS - YATIRIM, BÜTÜN YAZILAR

Geçen hafta Yurtdışı Piyasalarda İşlem Yapmak isimli bir yazı paylaştım.

Bu yazıda Türkiye’den 5, Amerika’dan da 3 aracı kurumu araştırıp hesap açma alt limiti, işlem komisyonları ve diğer masrafları inceleyerek karşılaştırdım.

Neden derseniz, Twitter’da kendi yaptığım bazı yurtdışı hisse senedi yatırımlarından bahsettiğimde çoğu kişi “nasıl yatırım yapabileceklerini” merak ettiğini belirtmişti. İlgilenenler için faydalı olduğunu umut ediyorum, geri dönüşler gayet olumlu şu ana kadar.

Şimdi de iki babayiğit borsa endeksini (BIST100 ve S&P 500) uzun vade performanslarıyla karşılaştıralım isterseniz. Tamam yurtdışı borsalarda nasıl işlem yapabileceğimizi öğrendik ama performans durumu nasıl? Geçmişte ortaya koydukları verimi inceleyelim bakalım.

Ahmet mi, Murat mı?

Twitter hesabımdan bir anket yayınladım:

Zor bir soru size:

İki arkadaş iddiaya giriyor, ve her 10 yılda bir 1 Ocak’ta (1990, 2000, 2010)

-Ahmet 100$ BISTıoo’e

-Murat 100$ S&P500’e

yatırıyor, bugün dolar bazında kim kârlı çıkmıştır? (RT’lerseniz daha doğru bir sonuç alırız, konuyla ilgili bir de yazı gelecek)

Mr. Milyoner (@MrMilyoner) March 13, 2018

Beklediğimden çok farklı bir sonuç çıktı anketten, ben bir seçenekte yığılma olacağını tahmin ediyordum. Fakat yanıldım, okuyucular biraz kararsız kaldı ancak %51 ile Ahmet’i yani BISTıoo‘ü seçti. Yalnız sonuç aslında gayet barizdi, biri diğerinden çoook daha fazla getiri elde etti! Buyrun birlikte bakalım hangisi?

Metodoloji

S&P500 endeksinin geçmiş verilerini, “investing” websitesinden elde ettim. BIST100 ve dolar rakamlarını ise daha önce başka bir çalışma için TCMB’nin veri dağıtım sisteminden hali hazırda almıştım.

Karşılaştırmamızı dolar bazında yapacağımız için BIST100 endeksinin dolar değerini buldum her dönem için, zaten S&P500 dolar olduğu için ekstra bir çabaya gerek kalmadı.

Daha sonra Ocak 1990, 2000 ve 2010 için ayrı ayrı BIST100 ve S&P500 için 100’e endeksleme işlemi yaptım. Neden? Ocak ayında yayınladığım Yatırım Araçları Getiri Karşılaştırması 2003-2017 yazımı okuyanlar hatırlayacaktır, karşılaştırılan enstrümanları aynı tarihte 100’den başlayacak şekilde endekslemek konuyu/değişimi anlamayı inanılmaz şekilde kolaylaştırıyor. Bu nedenle BIST100 ve S&P500 için de endekslemeyi kullandım, grafiklerde özellikle bu işlemin faydalı etkisini göreceksiniz.

Bir de neden 1990, 2000 ve 2010 tarihlerini seçtiğim merak edilebilir. Borsamızın tarihi 1985 sonundan itibaren başladığı için başlangıcı biraz olgunlaşma dönemi koyarak 1990 olarak aldım. Daha sonra da 10’ar yıl ekleyerek nesil nesil yatırım yapacaklara fikir verebileceğini düşünerek 2000 ve 2010 yıllarını belirledim. Farklı zamanlar için ayrıca da bakabiliriz ilerde. Daha önce Mart 2018’e kadar incelemeyi düşünmüştüm, fakat önemli bir değişiklik olmadığı için 2017 yıl sonu olarak karar kıldım.

1990’dan Bu Yana BIST100 ve S&P500 Performansı

Ocak 1990’da ikisini de 100’den başlattığımız BIST100 ve S&P500 grafiğini yukarıda görüyorsunuz. Anlatmaya gerek yok, görüyorsunuz demeyelim biraz irdeleyelim 0 Unutmayın, değerler 1990 başında 100’e endekslenmiştir!

  • Bizim borsa 1990’dan 2000 yılı sonuna, yani 11 yılın bitiminde başladığı yere geri dönmüş! 100$ olan değeri 10 yılda ancak %2 artarak 102$ olmuş… Elin borsası aynı sürede, %300 artarak ıoo$’dan 400$’a çıkmış.
  • Fakat 2000’den 2010’a bu sefer durum değişiyor. 2008 krizinden ağır şekilde etkilenen S&P500 on yıllık sürede değer kaybederek 382$ değerine düşüyor. Bu sefer BIST şahlanarak 326$’a ulaşıyor. (Bunun en büyük sebebi 2003-2010 döneminde Dolar/TL kurunun çok zayıf seyretmesi gösterilebilir)
  • Yalnız 2010’dan 2017 sonuna işler yine eski haline geri dönüyor. 27 yıl önce i00$’dan başlattığımız S&P500 8i2$’a ulaşırken, BIST100 ancak 228$ ediyor.

İlginç bir tablo. Açıkçası bu çalışmaya başlarken böyle bir sonuçla karşılaşacağımı beklemiyordum. BIST’in de en az S&P500 kadar, belki daha fazla artış göstermiş olacağını düşünüyordum. Evet borsamız geçen 28 yılda nominal olarak TL’de neredeyse 3700 katına ulaşmış, ama aynı süreçte USD/TL de uçtuğu için dolar bazında ancak %128 artabilmiş. Yani Ocak

1990’da, BIST100 endeksine 100$ yatıran Ahmet’in parası 228$,

S&P500 endeksine 100$ yatıran Murat’ın parası 812$ olmuş…

Tabii 2000 yılında da yatırım yapmışlardı. Bakalım o 100$’lara ne olmuş.

2000’den Bu Yana BIST100 ve S&P500 Performansı

Belki aranızda “Kardeşim zaten 1990’dan bu yana baktık ya, tekrar niye 2000’den bakıyoruz?” diyenler vardır. Ben de diyorum ki farklı başlangıç tarihleriyle veriye bakmak, rakamların yanıltıcı etkisini gözardı etmemizi sağlar. Çünkü rakamlar/istatistikler tek pencereden baktığınızda yanlış yönlendirebilir. Ayrıca yazının başında söylediğim gibi farklı nesilden okuyucularımıza kendi dönemleri için fikir verecektir.

  • Ocak 2000’de 100’e endekslenen BIST100, 3 yıl sonra 2002 sonunda 23$’a kadar düşmüş! “Tech Bubble” veya “Dot.com” krizi de denilen 2001 krizi ve bizim kendi problemlerimizin de etkisini görüyoruz. S&P500 de etkilenmiş, fakat sadece 63$’a kadar düşmüş.
  • Bu düşüşten sonra BIST100 şahlanarak neredeyse i50$’ları görse de yolun sonu olan 2017 için dolar bazında zarardan kurtulamamış. 18 yıl önce 100$’dan başlattığımız S&P500 192$’a ulaşırken, BIST100 ise sadece 94$ ediyor.

Evet aradan geçen 18 yılda nominal olarak TL’de 5 katından fazla artış görse bile doların yükselişiyle baş edemeyerek %6 azalmış. Özellikle uzun vadeci arkadaşların şaşırdığını tahmin ediyorum. Ocak 2000’de, BIST100 endeksine 100$ yatıran Ahmet’in parası 94$, S&P500 endeksine 100$ yatıran Murat’ın parası 192$ olmuş…

2010’dan Bu Yana BIST100 ve S&P500 Performansı

Son karşılaştırma dönemimiz 2010 için sonuçları irdeleyelim:

  • Öncelikle dikkatinizi çekmiştir, önceki grafiklere nazaran daha stabil bir görüntü var, çünkü hiç finansal kriz yok bu dönemde! Yatırıma son 9 yılda başlayan bütün gençlere (ben de gencim de, benden daha gençlere 🙂 ) hatırlatırım, siz hiç kriz görmediniz diye..
  • Ocak 2010’de 100’e endekslenen BIST100; nispeten S&P500‘e paralel şekilde 2012’ye kadar ilerlemiş ve 116$ olmuş, fakat daha sonra 8 yılın sonunda yine zararla 82$’a düşmüş (2017’deki toparlanma olmasa daha kötü). S&P500 ise gayet istikrarlı bir şekilde artmaya devam ederek 2017 sonunda 249$’a ulaşmış.

Evet aradan geçen 8 yılda nominal olarak TL’de 2 katından fazla artış görse bile doların yükselişiyle baş edemeyerek %18 azalmış. Uzun vadeci arkadaşların şaşkınlığının devam ettiğini görebiliyorum. Bizim anketteki arkadaşların durumuna da bakarsak; Ocak 2010’da, BIST100 endeksine 100$ yatıran Ahmet’in parası 82$, S&P500 endeksine 100$ yatıran

Murat’ın parası 249$ olmuş…

Sonuç

Bir iddia sonucu farklı endekslere, 10’ar yıl arayla 100’er dolar yatırım yapan (toplamda kişi başı 300’er) arkadaşların günün sonunda durumları şöyle:

  • BIST100‘e yatıran Ahmet’in 404$’ı
  • S&P500‘e yatıran Murat’ın 1.253$’ı var.**

Uzun vadede BIST100 mü S&P500 mü? sorumuzun cevabı geçmişte açık ara S&P500 olmuş. Fakat bundan sonra nasıl olur? Kim bilir?

Yukarıdaki karşılaştırma bölümünde yeteri kadar görüşlerimi paylaştığımı düşünerek, bu noktada daha fazla değerlendirme yapmıyor; sizlerden yorum olarak görüş, tespit ve tabii ki eleştiriler bekliyorum.

**Bu karşılaştırma endeksler arasıydı, tabii ki her iki endeksten de spesifik hisse seçip daha yüksek getiriler elde etmek mümkün. Aynı şekilde daha düşük getiriler de…

Mr. Milyoner

Son Söz

Borsaya veya diğer yatırım araçlarında “bugün yüzde şu kadar arttı”, “geçen yıl şöyle oldu” şeklinde kıyaslamaları yetersiz görürüm hep.

SADECE KENDİSİYLE YAPILAN KARŞILAŞTIRMALAR

” YANILTIR.

Mr. Milyoner

Büyük ihtimalle benden önce de biri benzer bir söz söylemiştir. Fakat ben bu düsturu hep aklımda tutar, sadece finans/yatırım değil hayatımın her alanında göz önünde bulundururum. Sizden de ricam lütfen geniş bir perspektiften bakmayı ihmal etmeyin!

Yazının anlam ve önemine uygun bir atasözüyle bitirelim:

Başkasının yumruğunu yemeyen kendi yumruğunu balyoz
sanırmış!

Yazıyı beğendiyseniz diğer popüler yazılarım:

Yeni yazılar için Twitter, Facebook ve Instagram hesaplarından takipte kalın!

Görüşleriniz de lütfen yorum olarak bırakın.

Yurtdışı Piyasalarda İşlem Yapmak

By

On 11 Mart 2018

In BİREYSEL FİNANS - YATIRIM, BÜTÜN YAZILAR

Geçen ay Twitter hesabımda yatırım yaptığım NETFLIX hissesinden bahsetmiştim. 2015 yılı sonlarında Amerika’dayken bir miktar alım yapmıştım.

Geçen süreçte zaten potansiyeline ve hikayesine güveniyordum, fakat beklentimin de ötesinde bir yükseliş görüldü.

2015 Eylül’ünde 98 $’dan (294 TL) almışım,

2018 Mart bugün 331 $ (1.258 TL) olmuş!

Şimdi tabii ki belki istisnai bir hisse ve aynı oranda pek görülmeyen bir artış.

Fakat dikkatinizi şuna çekmek isterim. Bir Türk yatırımcı olarak sadece hissenin %238 artışından faydalanmadım, ayrıca doların bu süreçte %27 artışı da benim yatırımıma pozitif etki yaptı!

Twitter’da bu bilgiyi paylaştığımda, okuyuculardan hemen şöyle bir soru geldi: “Yurtdışı piyasalarda işlem yapmak istiyoruz, nasıl olacak?” Ben orada bulunduğum dönemde bir banka ve yatırım hesabı açarak bu işlemleri yaptım, hala da o kanalı kullanıyorum. Ama herkesin Amerika’ya gitme şansı olmayabilir, yine de orada işlem yapmak istiyorlarsa da buna bir yol bulmak gerekiyor. Bir süredir bu konuda bir yazı planlıyordum, araya başka yazılar girdi. Fakat bugün Ms. Milyoner ve Jr. Milyoner uyuduktan sonra bilgisayar başına geçtim ve yazmaya başladım.

Yurtdışı Piyasalarda İşlem Yapmak Ne Demek?

Şimdi bu başlıktan aklınıza çok farklı alternatifler gelebilir. Gerçekten de o kadar çeşitli finansal enstrüman var ki, aklınız durur. Hisse senetleri, opsiyonlar, ETFler (Exchange Traded Funds – hisse senedi gibi borsada işlem gören fonlar; endeks/mutual çok çeşitli alternatifleri var), emtialar vs. saymakla bitmez. Benim odaklanacağım konu: Hisse Senetleri ve Amerika Borsaları.

Meraklısına: Birçok kişinin aklına Amerika Borsası diyince, Dow Jones ve S&P 500 gelir. Fakat aslında ikisi de borsa değildir! Genel bir yanlış anlamadan kaynaklanır. Mesela bizim borsamızın adı Borsa İstanbul’dur ve en çok bilinen ölçüsü de BIST100 endeksidir. Amerika’da ise sırasıyla New York Stock Exchange, NASDAQ ve AMEX gelir.

Dow Jones ise aslında Dow Jones Industrial Average diye adlandırılan BIST100 gibi bir endekstir. Aynı şekilde S&P 500 de bir endekstir.

Hangi Kanallardan İşlem Yapılabilir?

Yurtdışı piyasalarda işlem yapmak için bir aracıya ihtiyacımız var, eskiden bu işler çok daha karmaşıktı. Teknolojinin gelişimiyle birlikte hem seçenekler arttı hem de maliyetler (komisyon ve masraflar) azaldı. Şimdi ana olarak yatırım kanalı seçeneklerimizi ikiye ayırmak istiyorum: Türkiye’dekiler ve Yurtdışındakiler. Türkiye’den birkaç banka ve aracı kuruluşu inceledim. Yurtdışından ise kendi ilgi alanım olan ve finans piyasalarının da en yoğun gerçekleştiği Amerika üzerinden gideceğim.

Türkiye’dekiler

Yazının başında dediğim gibi, yazıya başlamadan birkaç saattir işlem kanalları için araştırma yapıyorum. Türkiye’den yurtdışı piyasalarda işlem yapmak için bulduğum mantıklı ve pratik alternatifler (belki daha uygun seçenekler vardır, tavsiyeniz varsa yorum olarak bırakın, onları da inceleyelim) şunlar:

  • İşCep Yurtdışı Piyasalar
  • YapıKredi Yatırım – TradeBox
  • Garanti Yatırım
  • AkYatırım – TradeALL
  • Gedik Universal
  • UTrade International – Ünlü & Co

İşCep Yurtdışı Piyasalar

İşCep Yurt Dışı Piyasalar

İş Yatırım’ın bir ürünü olan İşCep Yurtdışı Piyasalar, isminden de anlaşılacağı gibi İşCep uygulaması üzerinden dünya borsalarında işlem yapmamızı sağlayan bir platform. İşCep Yurt Dışı Piyasalar ile NASDAQ, NYSE, XETRA, LSE, ICE, SEHK gibi Avrupa, Amerika ve Asya’da faaliyet gösteren 26 borsada Hisse Senedi ve Futures işlemleri yapılabilmekte. Kısaca özetlersem:

  • Herhangi bir para yatırma alt limiti yok.
  • İş Bankası nezdinde yatırım hesabı olmayanların şubeye gitmesi gerekirken, halihazırda yatırım hesabı olanlar bütün kayıt işlemlerini İşCep mobil uygulamasından yapabilir.
  • Para yatırma işlemini İş Bankası vadesiz USD hesabınızdan havale ederek yapabilirsiniz.
  • Alım-Satım komisyonu minimum 25 $‘dır. Komisyon oranı da işlem tutarı üzerinden %0,25’tir. Örneğin 1 $ ile 10.000 $ arasında yapacağınız işlemlerde 25 $ komisyon ödersiniz. 100.000 $ tutarında bir işlem yaptığınızda da 250$ komisyon ödersiniz.
  • Ayrıca saklama ücreti adı altında aylık %0,003 masraf vardır. Örneğin 100.000 $ tutarında hisse senediniz var ise aylık 3 $ saklama masrafı ödersiniz.

Kendi websitelerindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

Yurtdışı Piyasalarda İşlem Yapmak 11 Mr. Milyoner

YapıKredi Yatırım – TradeBox

Yapı Kredi Yatırım’ın bir ürünü olan TradeBox, UniCredit’in üzerinden dünya borsalarında işlem yapmamızı sağlayan bir platform. TradeBox ile NASDAQ, NYSE, XETRA, LSE, ICE, SEHK gibi Avrupa, Amerika ve Asya’da faaliyet gösteren 26 borsada Hisse Senedi ve Futures işlemleri yapılabilmekte. Kısaca özetlersem:

  • Herhangi bir para yatırma alt limiti websitesinde belirtilmemiş, fakat müşteri temsilcisiyle görüşülmesi gerektiği yazıyor.
  • Anladığım kadarıyla Yapı Kredi nezdinde yatırım hesabı olsa bile şubeye gitmek gerekiyor, yine de müşteri temsilcisiyle görüşülebilir.
  • Para yatırma işlemini Yapı Kredi vadesiz USD hesabınızdan havale ederek yapabilirsiniz.
  • Alım-Satım komisyonu minimum 30 $’dır. Fakat komisyon oranına ilişkin bir bilgiye ulaşamadım! Arayıp sormak gerekiyor, kısa zamanda güncelleyeceğim.
  • Saklama ücreti/masrafı bilgisine de ulaşamadım.

Kendi websitelerindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

Garanti Yatırım

Ürünlerimiz > Yurt Dışı Pay (Hisse) Senedi

Yurt Dışı Pay (Hisse) Senedi

Garanti Yatırım yurt dışı pay (hisse) senedi piyasalarında, 25 farklı ülke borsasında alım satım işlem hizmeti sunmaktadır. Pratik ve güvenilir bir şekilde işlemlerinizi gerçekleştirmek için hemen Garanti Yatırım’da yurt dışı hesabı açın!

Garanti Yatırım yurt dışı pay (hisse) senedi piyasalarında, 25 farklı ülke borsasında alım satım işlem hizmeti sunduğunu görüyoruz. Garanti bu hizmeti Saxo Bank aracılığıyla veriyor. Belki bu Danimarka Bankasını hatırlayanlar olacaktır 🙂 Kısaca özetlersem:

  • Herhangi bir para yatırma alt limiti websitesinde belirtilmemiş, fakat müşteri temsilcisiyle görüşülmesinde fayda var.
  • Anladığım kadarıyla Garanti nezdinde yatırım hesabı olsa bile şubeye gitmek gerekiyor, yine de müşteri temsilcisiyle görüşülebilir.
  • Para yatırma işlemini Garanti vadesiz USD hesabınızdan havale ederek yapabilirsiniz.
  • Alım-Satım komisyonu minimum 25 $‘dır. Komisyon oranı da işlem tutarı üzerinden %0,3’tir. Örneğin 1 $ ile 8.350 $ arasında yapacağınız işlemlerde 25 $ komisyon ödersiniz. 100.000 $ tutarında bir işlem yaptığınızda da 300$ komisyon ödersiniz.
  • Ayrıca saklama ücreti adı altında yıllık %0,06 masraf vardır. Örneğin 100.000 $ tutarında hisse senediniz var ise yıllık 60 $ saklama masrafı ödersiniz.

Kendi websitelerindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

AkYatırım – TradeALL

TradeAll, Forex, Futures, CFD ve Hisse Senedi işlemlerini yapabileceğiniz bir elektronik işlem platformudur. Ak Yatırım bu hizmeti Citibank üzerinden veriyor.

ödersiniz. 100.000 $ tutarında bir işlem yaptığınızda da 262,5 $ + BSMV (%5) komisyon ödersiniz. Diğer alternatiflerden farklı olarak BSMV hariç bir komisyon yapısı var.

• Ayrıca saklama ücreti adı altında yıllık %0,02 masraf vardır. Örneğin 100.000 $ tutarında hisse senediniz var ise yıllık 20 $ saklama masrafı ödersiniz.

Kendi websitelerindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

Gedik Universal

Gedik Universal Nedir?

Gedik Universal, bireysel ve kurumsal yatırımcıların global piyasalarda hisse senedi, eurobondlar, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri alım satımını, kolay ve hızlı bir biçimde yapabilmelerini sağlayan bir hizmet ve işlem platformudur.

Gedik Universal; işlem yapılan tüm borsalara ait detaylı, derinlikli ve anlık verilere ulaşmanızı sağlar ve global piyasalardaki gelişmeleri canlı olarak takip etmenize olanak tanır. Ayrıca, anlık veriler üzerinde farklı görsel ve istatistik! analizler yaparak yatırımlarınızı sağlıklı bir şekilde yönlendirmenize de yardımcı olur.

Dünya piyasalarına Ekonomi fiyatlarıyla Business… Q

Gedik Universal, yatırımcıların global piyasalarda hisse senedi, eurobondlar, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri alım satımını yapabilmelerini sağlayan bir hizmet ve işlem platformudur. Interactive Brokers isimli uluslararası bir aracı kurumun altyapısıyla hizmet sunuyorlar.

  • Herhangi bir para yatırma alt limiti websitesinde belirtilmemiş, fakat müşteri temsilcisiyle görüşülmesinde fayda var. Müşteri temsilcisiyle görüşen arkadaşlar alt limit olduğu konusunda bilgi verdiler. Yalnız biri 5.000 $, diğeri 10.000$ olduğunu söyledi. Sanırım müşteriye göre farklı bir yakşaşımları var.
  • Gedik Yatırım bankalardan farklı olarak daha küçük bir platform. Fakat gördüğüm kadarıyla birçok ilde şubeleri var. Ayrıca şubeye gitmeden de

yatırım hesabını açmak mümkün.

  • Para yatırma işlemini kendi kullandığınız bankadan EFT ile yapmanız gerekiyor. Burada eğer mevcutta dolar birikiminizle işlem yapmak istiyorsanız, TL’ye çevirip göndermek gerektiğini anlıyorum. Yine de müşteri ilişkilerine sorulabilir.
  • Alım-Satım komisyonu minimum 10 $’dır. Türkiye’deki alternatifler arasında UTrade International ile birlikte en düşük azami komisyon tutarı. Ayrıca komisyon tutarı da işlem hacmi üzerinden değil, alınan hisse adedi başına 0,03 $ şeklindedir. Bunun ciddi avantajı olabilir, örneğin 1 lotu 1.000 $ olan bir hisse bile alsanız 0,03 $ komisyon oluşur. Yalnız yine de minimum komisyon 10 $ olduğu için tabii ki az işlem yapanlara yaramayabilir! Ama pahalı hisselerden (AMAZON, APPLE) alım yapılacaksa büyük avantaj!

Örnek komisyon tutarı hesaplamak biraz zor olacak, çünkü hacim üzerinden değil hisse adedi bazında bir komisyon yapısı var. Adedi 5 $ olan bir hisse ile 1.000 $ olan bir hisse arasında farklı komisyonlar çıkabilir. Örneğin, 1 lotu 5 $ olan bir hisseden 1.000 adet (5.000 $ toplam) alırsanız 30 $ (1.000 x 0,03 $) komisyon ödersiniz. 1 lotu 1.000 $ olan bir hisseden 5 adet (5.000 $ toplam) alırsanız 10 $ (5 x 0,03 $ = 0,15 $ eder fakat minimum 10 $ komisyon)

  • Ayrıca saklama ücreti bulunmamaktadır. Fakat toplam yatırım tutarınızın 2.000$ altına düşmesi durumunda aylık 1$ ücret olduğunu bilgisini müşteri temsilcisiyle görüşen bir okuyucumuz iletti.

Kendi websitelerindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

UTrade International – Ünlü & Co

UTrade International, Gedik Universal’e çok benzer şekilde yatırımcıların global piyasalarda hisse senedi, eurobondlar, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri alım satımını yapabilmelerini sağlayan bir hizmet ve işlem platformudur. Gedik Universal gibi Interactive Brokers firmasının altyapısıyla hizmet sunuyorlar

  • Para yatırma alt limiti websitesinde belirtilmemiş, fakat edindiğim bilgiye göre 10.000$ imiş.
  • Bankalardan farklı olarak daha küçük bir platform. Sadece İstanbul genel merkezleri var anladığım kadarıyla, şubeleri varsa da ben göremedim.
  • Para yatırma işlemini kendi kullandığınız bankadan; TL için EFT, dolar için de SWIFT yapmanız gerekiyor.
  • Alım-Satım komisyonu minimum 10 $’dır. Türkiye’deki alternatifler arasında Gedik Universal ile birlikte en düşük azami komisyon tutarı. Ayrıca komisyon tutarı da işlem hacmi üzerinden değil, alınan hisse adedi başına 0,03 $ şeklindedir. Avantajlarını yukarıda açıklamıştım.
  • Ayrıca saklama ücreti bulunmamaktadır.

Kendi websitelerindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

Karşılaştırma

Farkındayım biraz kafanız karıştı. Çok fazla alternatif var, birbirlerine benzeyen yönleri de fazla. Hadi bu alternatifleri tek bir tablo üzerinde karşılaştırıp avantajlarını ve dezavantajlarını görelim:

Kolaylık anlamında, eğer bildiğimiz büyük bankalardan biriyle çalışmayı tercih ederseniz alternatifler birbirine çok benzer. İş Bankası ve Garanti burun farkıyla büyük bankalar arasında başı çekiyor. Yalnız Gedik Yatırım ve UTrade International düşük minimum komisyon tutarıyla (ve hisse başına komisyonla) diğerleri arasında öne çıkıyorlar. Çünkü biz küçük yatırımcılar daha az tutarlarda işlem yapıyoruz, tek seferde milyonlarca dolar değil!

Eğer Türkiye’deki bu alternatiflerle çalışmayı düşünüyorsanız, kendiniz de araştırın, websitelerini kurcalayın, telefon açıp en küçük detaya kadar sorun, vaktiniz varsa şubelerine giderek daha da bilgi alın. Sonra kararınızı vererek işlem yapmaya başlayabilirsiniz. Ayrıca aklınıza takılanları, buradan yorum olarak da sorabilirsiniz. Amaaa Mr. Milyoner sizin için bir Yurtdışındaki alternatifleri araştırdı, isterseniz önce onlara da bir göz atın 🙂

Yurtdışındakiler

Türkiye’deki birçok alternatife baktık, bir de Amerika’daki hisselere yoğunlaştığımız için oradaki seçeneklere bakalım. Çünkü biz küçük yatırımcıyız ama emeğimizle kazandığımız para kıymetli, eğer orada daha uygun ve hesaplı bir seçenek bulursak neden yüksek komisyonlar ödeyelim?

Amerika’ya gitmeden, uluslararası müşterilerine hizmet veren “online brokerage” (online aracı kurumlar) şirketlerini araştırdım. Birçok seçenek arasından, yurtdışı piyasalarda işlem yapmak için bulduğum mantıklı ve pratik alternatifler (aslında çok şirket var, fakat birçoğu Türkiye’den hesap açmaya ) şunlar:

Detaya girmeden bir noktaya değinmek istiyorum. Birçok kişi uzaktan işlem yapmak konusunda çekinceler yaşayabilir. Yalnız şunu bilmelisiniz, bizde olduğu gibi Amerika’da da devlet garantileri (aracı kurumun batması vs. gibi sorunlarda) vardır!

ÖNEMLİ: Ayrıca bu aracı firmalar Amerika sınırları içinde

kurulu olduğu için Amerikan vatandaşı olmasanız bile SIPC kuruluşunun sağladığı 500.000 $‘a kadar varlığınıza devlet garantisi sağlar!

Detaylar için tıklayınız.

TD Ameritrade

Yurtdışı seçenekler arasında Amerika vatandaşı olmayan ve orada yaşamayan kişiler için online hizmet veren en büyük banka/aracı şirketi TD Ameritrade. TD Bank’ın yatırım şirketidir. TD Bank de 380 milyar dolar varlığıyla Amerika’nın en büyük 8. bankası. Yatırım yapma kısmını özetlersek:

  • Bir hesap açabilmek için Pasaport, Vergi Numarası (bizim için TC Kimlik yeterli), adres bilgileri (bir faturayla ispat gerekiyor) yeterli. Bunları tarayıp resim olarak başvuruya yükleyebiliyorsunuz.
  • Herhangi bir para yatırma alt limiti yok. Fakat 3.000 $ üzerinde para yatırırsanız, çeşitli kampanyalardan faydalanabilirsiniz. Örneğin, 60 gün boyunca komisyonsuz işlem yapmak! Diğerleri de şu şekilde:
  • Para yatırma işlemini Türkiye’deki banka hesabınızdan SWIFT ile yapabiliyoruz. Bunun için benim gördüğüm en uygun alternatif, gönderilen tutardan bağımsız olarak sadece 30 TL alan ENPARA ve CepteTEB. Diğerlerine göre hayli ucuz.
  • İşlemleri bankanın websitesi, android ve iOS cihazlarındaki uygulamaları aracılığıyla gerçekleştirebiliyorsunuz.
  • Alım-Satım komisyonu minimum ve sabit olarak 6.95 $‘dır. Yani hisse senedi adedi veya işlem tutarından bağımsız olarak sabit bir komisyon var! Çok yüksek miktarda alım yapmayı düşünenler için avantaj olabilir.
  • Ayrıca birçok (300 adet) ETF’i komisyon olmadan alıp satabilirsiniz.

Neden önemli ETF’ler: Diyelim tek tek hisse seçmek yerine bir endeks ETF’i veya spesifik bir emtia piyasasına yatırm yapan bir ETF’i komisyon ödemeden alıp satabilirsiniz. Mesela TD Ameritrade’de su kaynaklarına yatırım yapan bir ETF’le, veya rüzgar enerjisine yatırım yapan bir ETF’le işlem yapabilirsiniz. İlgi çekici değil mi, hem de komisyonsuz 🙂

  • Türkiye’ye paranızın bir kısmını veya hepsini göndermek isterseniz 25 $ gönderim ücreti var. Türkiye’deki birçok banka size yurtdışından SWIFT geldiğinde bile ücret alıyor, bu konuda hiç ücret almayan İş Bankası benim favorim!
  • Herhangi bir saklama, işlem yapmama (inactivity) veya diğer isimle masraf yoktur.

Kendi websitelerindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

Charles Schwab

Yurtdışı seçenekler arasında Amerika vatandaşı olmayan ve orada yaşamayan kişiler için online hizmet veren bir diğer büyük banka/aracı şirketi de Charles Schwab. Kaliforniya merkezli şirket, 243 milyar dolar varlığıyla Amerika’nın en büyük 13. bankası. Yatırım yapma kısmını da özetlersek:

  • Bir hesap açabilmek için Pasaport, Vergi Numarası (bizim için TC Kimlik yeterli), adres bilgileri (bir faturayla ispat gerekiyor) yeterli. Bunları tarayıp resim olarak başvuruya yapabilirsiniz. Yalnız online başvuruyu tamamlamak için müşteri ilişkileriyle ingilizce bir görüşme yapmak gerekiyor.
  • Biraz yüksek bir para yatırma limiti var. 25.000 $ tutarında bir tutar ile hesap açabiliyoruz.
  • Para yatırma işlemini Türkiye’deki banka hesabınızdan SWIFT ile yapabiliyoruz. Yine en uygun alternatif, gönderilen tutardan bağımsız olarak sadece 30 TL alan ENPARA ve CepteTEB.
  • İşlemleri bankanın websitesi, android ve iOS cihazlarındaki uygulamaları aracılığıyla gerçekleştirebiliyorsunuz.
  • Alım-Satım komisyonu minimum ve sabit olarak 4.95 $‘dır. Yani hisse senedi adedi veya işlem tutarından bağımsız olarak sabit bir komisyon var! Çok yüksek miktarda alım yapmayı düşünenler için avantaj olabilir.
  • Yine TD Ameritrade gibi birçok (75 adet) ETF’i komisyon olmadan alıp satabilirsiniz.
  • Türkiye’ye paranızın bir kısmını veya hepsini göndermek isterseniz 25 $ gönderim ücreti var. Yine alıcı olarak İş Bankası kullanılabilir.
  • Herhangi bir saklama, işlem yapmama (inactivity) veya diğer isimle masraf yoktur.

Kendi websitelerindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

Interactive Brokers

Yurtdışı seçenekler arasında Amerika vatandaşı olmayan ve orada yaşamayan kişiler için online hizmet veren bir şirket Interactive Brokers. TD Ameritrade ve Charles Schwab’tan farklı olarak bir banka kuruluşu değil, yalnız alanında uzmanlaşmış ve özellikle büyük traderlar tarafından dünya çapında kullanılan bir firma. Yatırım yapma kısmını da özetlersek:

• Bir hesap açabilmek için Pasaport, Vergi Numarası (bizim için TC Kimlik yeterli), adres bilgileri (bir faturayla ispat gerekiyor) yeterli. Bunları tarayıp resim olarak başvuruya yapabilirsiniz.

  • 10.000 $ tutarında bir tutar ile hesap açabiliyoruz. Ama 25 yaşın altında olanlar 3.000 $ ile de hesap açabiliyor.
  • Para yatırma işlemini Türkiye’deki banka hesabınızdan SWIFT ile yapabiliyoruz. Yine en uygun alternatif, gönderilen tutardan bağımsız olarak sadece 30 TL alan ENPARA ve CepteTEB.
  • İşlemleri bankanın websitesi, android ve iOS cihazlarındaki uygulamaları aracılığıyla gerçekleştirebiliyorsunuz.
  • Alım-Satım komisyonu minimum 1 $‘dır. (Evet bayağı düşük) Komisyon tutarı da Gedik Universal gibi işlem hacmi üzerinden değil, alınan hisse adedi başına 0,005 $ şeklindedir. Bunun ciddi avantajı olabilir, örneğin 1 lotu 1.000 $ olan bir hisse bile alsanız 0,005 $ komisyon oluşur. Yalnız yine de minimum komisyon 1 $ olduğu için tabii ki az işlem yapanlara yaramayabilir! Ama pahalı hisselerden (AMAZON, APPLE) alım yapılacaksa büyük avantaj!
  • Yine TD Ameritrade gibi birçok (50 adet) ETF’i komisyon olmadan alıp satabilirsiniz.
  • Türkiye’ye paranızın bir kısmını veya hepsini göndermek isterseniz ayda 1 kere ücretsiz gönderim hakkı var, daha sonrasında 10 $ ücreti var. Yine alıcı olarak İş Bankası kullanılabilir.
  • Şu ana kadar en düşük masraflar Interactive Broker’da yalnız başka bir masraf var. Aylık Aktivite ücreti! Eğer bir takvim ayı içinde 10 $’dan daha az komisyon öder, veya bakiyeniz 100.000 $ altında olursa aylık 10 $ aktivite ücreti var (Yalnız o ay içinde ödediğiniz komisyonlar 10 $’dan düşülerek fark kadar masraf ödersiniz.) Çok işlem yapmayan veya az bir bakiye ile duracaklar yıl boyunca toplam 120 $’a kadar bu masrafı ödeyebilir!

Kendi websitelerindeki detaylı bilgi için tıklayınız.

Karşılaştırma

Türkiye’deki alternatiflerde yaptığımız gibi tek bir tablo üzerinde karşılaştırıp avantajlarını ve dezavantajlarını görelim:

[table id=2 /]

Sonuç ve Değerlendirme

İki ana gruba ayırarak tam 8 alternatifi detaylı bir şekilde inceledik. Hepsinin kendi göre bazı avantajları/dezavantajları var. Size şu firmayı seçin diye bir yönlendirme yapmak istemiyorum, çünkü herkesin öncelikleri ve beklentileri farklı olacaktır. Ama öne çıkan bazı seçenekleri vurgulamakta bir mahzur görmüyorum.

  • Ben yurtdışına güvenmiyorum, Türkiye’den işlem yapmak istiyorum diyenler için; Gedik Yatırım’ın ürünü Gedik Universal bir adım önde görünüyor. **YTD**
  • Ben çok sık işlem yapmam, evladiyelik veya uzun vadeli alım yapıp unutacağım diyenler için; yurtdışından TD Ameritrade veya Charles Schwab bir adım önde görünüyor. Ama müşteri hizmetleri ve diğer nedenlerle ben olsam bu durumda TD Ameritrade’i seçerdim. **YTD**
  • Ben yurtdışı piyasalarda çok sık ve yüksek tutarda işlemler yapacağım diyenler için; düşük komisyon oranlarıyla Interactive Brokers öne çıkıyor. **YTD**

Ayrıca, “Yurtdışı Piyasalarda İşlem Yapmak güzel de işin vergi boyutu ne ola ki?” diyenler de merak etmesin, buyrun hem ABD hem de TR tarafındaki vergilerle ilgili yazım şuracıktadır: Yurtdışı Piyasalarda İşlem Yapmanın Vergi Boyutu!

Sevgili okuyucular, bu yazıyı yazmak için gerçekten ciddi anlamda uğraştım. Hem Türkiye’deki hem de yurtdışındaki alternatiflerin websitelerinin altını üstüne getirdim (piyasada daha detaylı bir inceleme olduğunu sanmıyorum). Sadece bu şirketleri araştırmam 6 saatten fazla sürdü. Yazıya dökmem ise bundan çok daha fazla. Umarım verdiğim emeğin size bir katkısı olur. Sizlerden de bir ricam var, eğer yazıyı faydalı görüp beğendiyseniz lütfen sosyal medyada paylaşın! Herhangi bir karşılık olmadan sizlere katkısı olacağını düşündüğüm için blogda emek harcıyorum, bana verebileceğiniz en büyük destek yazıları paylaşmak olacaktır. Teşekkürler.

Mr. Milyoner

Yazıyı beğendiyseniz diğer popüler yazılarım:

Yeni yazılar için Twitter, Facebook ve Instagram hesaplarından takipte kalın! Görüşleriniz de lütfen yorum olarak bırakın.

[*]  Herhangi bir para yatırma alt limiti websitesinde belirtilmemiş, fakat müşteri temsilcisiyle görüşülmesinde fayda var.

  • Anladığım kadarıyla Akbank nezdinde yatırım hesabı olsa bile şubeye gitmek gerekiyor, yine de müşteri temsilcisiyle görüşülebilir.
  • Para yatırma işlemini Akbank vadesiz USD hesabınızdan havale ederek yapabilirsiniz.
  • Alım-Satım komisyonu minimum 26,25 $ + BSMV (%5)’dır. Komisyon oranı da işlem tutarı üzerinden %0,25 + BSMV (%5)’tir. Örneğin 1 $ ile 10.500 $ arasında yapacağınız işlemlerde 26,25 $ + BSMV (%5) komisyon

Cep Telefonu Faturası Ne Kadar Olmalı?

By

On 8 Mart 2018

In BÜTÜN YAZILAR, KANAATKAR YAŞAM

Bu konuda bir akademik yazı okuyor olsaydınız, daha ana konuya girmeden 50 sayfa şöyle giderdi:

  • İnsanların iletişim ihtiyacı nasıl ve ne zaman başladı?
  • Telefonu kim buldu?
  • Cep telefonu nasıl çalışır?
  • Cep telefonu kullanımının toplum bilinç seviyesine yaptığı etkilerin morfolojik yönden sonuçları!

Ya da bir gazete haberi olsaydı?

ŞOKŞOKŞOK

Şöyle bir görseli olup içinde 4. derece bir ünlünün bilmem kaç lira gelen faturasıyla ilgili bir “haber” olabilirdi! Neyse ki şanslısınız, bu sadece bir blog yazısı ve tek tahammül etmeniz gereken yazarın espri anlayışı 0

Önce Anket

Twitter’dan bir anket yaptım. Twitter’da 5.750 takipçim olduğunu söylemiş miydim 0 Sağolsun 1.811 kişi üşenmeyip katıldı. Sonuçları şu şekildedir:

Cep telefonu faturanız ne kadar?

— Mr. Milyoner (@MrMilyoner) March 1,2018

Ciddi sonuçlar çıkarıp analiz edecek kadar çok katılım olan bir anket olmadığının farkındayım. Yine de twitter’dan takip edenler ve blogumu okuyanlar için az da olsa fikir verebilecek çıkarımlarda bulunabiliriz.

Cep Telefonu Faturanız Ne Kadar Olmalı?

Bunun net bir cevabı yok tabii ki. Tamamen kişinin ihtiyaçlarına bağlı ve göreceli bir olgu. Bu soruya cevap verebilmek ihtiyaçlarınızı gözden geçirmelisiniz. Bunu anlamak için günümüzde iletişim şirketlerinin sunduğu en popüler paketlerin genel içeriğinden gidelim: Konuşma, Mesaj, İnternet.

Konuşma

Ayda 2.000 dakika konuşmaya ihtiyacı olanlar eminim vardır. Artık sevdiklerimizle aramızdaki mesafeler daha fazla ve onların en azından sesini duymak bizi mutlu ediyor. Kimse size şu kadar dakika konuşma yeter/yetmez diye bir dayatma ukalalığını yapamaz. Kendiniz hariç!

İhtiyacınız olan dakikayı anlamak için mevcut hattınız/paketiniz üzerinden ne kadarlık konuşma yaptığınızı geriye dönük aylar için kontrol edebilirsiniz. Artık şirketlerin web portalleri üzerinden birçok bilgiyi görebiliyoruz. Geçmiş aylarda yaptığınız aylık konuşma süreleri size bir fikir verecektir.

Ortalama biri için her yöne (artık kim hangi şirketi kullanıyor iyice karıştı) 500 dk’lık bir değer belirleyelim, bunu sadece yazının sonunda avantajlı tarifelere göz atarken bir parametre olarak kabul edin. Mesela ben ayda 250 dk’dan daha az konuşuyorum. Sizin belki 1.000 dakikaya ihtiyacınız var. Önemli olan gereksinimi belirleyebilmek.

Mesaj

Eskiden SMS’ler ne kıymetliydi. Eşim Ms. Milyoner ve benim için en azından öyleydi. Artık bizi rahatsız etmek isteyen firmaların promosyon SMSlerinden başka pek kullanılmıyor. O yüzden eminim minimum tutarda bir rakam size yetecektir. Aksini söylüyorsanız, aynı şekilde geçmiş kullanıma bakarak kontrol edebilirsiniz. Konuşma ihtiyacı gibi Mesaj için de 500 rakamını kullanalım, biraz bonkör davrandık ama genelde aylık paketlerinde içinde bol bol bulunuyor.

Yalnız ben mesela hiç kullanmıyorum SMS’i o yüzden eğer sizin için de durum aynıysa alternatif paketlere bakarken benim gibi Mesaj içeriği olmayan seçeneklere bakabilirsiniz.

İnternet

İşte geldik işin en çetrefilli kısmına. Nasıl ki eskiden SMS çok kullanıyorsa, şimdi de internet hayatımızın bir parçası. Akıllı telefonlarımızla sürekli bağlıyız, telefona bakmasak bile o bizim için dış dünyayla iletişim halinde durmaksızın.

Whatsapp, Facebook, Twitter, haberler, mailler ve kota sömürücüsü Netflix ile Youtube… Hayatımızın bir parçaları artık, savaşmaya veya inkar etmeye gerek de yok. Kim istemez ki onlarca GB, hatta sınırsız internet paketi olsun! Ama yine ihtiyaçlarımız perspektifinden bakmalıyız. Çünkü ne diyoruz:

99 İktisat, kıt kaynakları en verimli şekilde kullanma bilimidir.

Kaynaklarımız sınırlı olduğu için ihtiyaçlarımızı gözden geçirip bizi en az üzecek fatura tutarıyla, en mutlu edecek GB’ların olduğu o maksimum fayda noktasını bulmalıyız. Ne çok ucuza kaçıp ay ortası internetsiz kalmak ne de yüzlerce lira ödeyip bitmeyen GB’lara boğulmak.

Kimisine 1, kimine 2, bazılarına 4 ve çoğuna 10 GB yeterli olabilir. Bu tamamen kişisel bir tercih. Ben mesela cep telefonumda en çok veri tüketen videoları genellikle WiFi bağlantısıyla izlemeyi tercih ediyorum. Ama her an her yerde dizi/film veya komik kedi videosu izlemek istiyorum diyene de saygı duyarım. Yeter ki sizi mutlu eden bir fayda noktasını bulun.

İnternet için de 4 GB gibi bir orta yolda buluşalım isterseniz.

Alternatif Paketler

Eskiden iletişim şirketleri arasında, tabii ki gözle görülmeyen :), hissedilen derecede kalite farkları vardı. Herkes için Turkcell bir kalite ve iyi hizmet sembolüydü. Ama sektörün rekabetçi yapısı kalite seviyelerini bence iyice birbirine yaklaştırdı. Artık şirketin ismi bence tercih sebebi olmamalı.

Örnek Aylık Paket

Daha önceki başlıkta 500 DK Konuşma, 500 SMS ve 4 GB internet konusunda bir örnek paket belirlemiştik. Şirketler sürekli yeni kampanyalar/paketler çıkarıyorlar, sürekli takip etmek kolay değil. Ben de herhangi bir şirketin reklamını yapma çabasında değilim, onların da bana böyle bir talebi olmadı zaten 0 Ben şu an (7 Mart 2018) itibarıyla websitelerine bakarak en uygun olan bir tanesini seçtim (daha avantajlı ve hesaplı olan bir alternatif bulursanız lütfen yorum olarak belirtin, yazıyı güncelleyebilirim):

  • Türk Telekom “Benzersiz 4 GB Paketi” ismiyle 750 DK Konuşma, 1000 SMS ve 4 GB interneti 23 TL’ye sunuyor.

Bana 4 GB Yetmez Diyenler

Sizi anlayabiliyorum, özellikle gençler, internet çok güzel 0 Daha fazla internet kullanmak neredeyse yeme-içme gibi temel bir ihtiyaç artık. O yüzden bir de 10 GB içeren bir paket de:

  • Türk Telekom “Benzersiz 10 GB Paketi” ismiyle 750 DK Konuşma, 1000 SMS ve 10 GB interneti 38 TL’ye sunuyor.

Cep Telefonu Faturası Ne Kadar Olmalı? | | Mr. Milyoner

Ev-İşyeri Cafeler Wi-Fi Dolu, Bana 1 GB Bile Fazla Diyenler

Birçok açısıdan siz de haklısınız. Eğer video içeriklerine ve yüksek çözünürlüklü resim içeren sitelere sık şekilde girmiyorsanız, daha çok Wi-Fi ağlarını kullanıyorsanız 1 GB yetebilir. Sizin için de şu olabilir:

• BİMCELL (Türk Telekom altyapısı) “Dost Paket” ismiyle 600 DK Konuşma, 600 SMS ve 1 GB interneti 15TL’ye sunuyor.

Neden Daha Fazla Ödeyeseniz?

Öncelikle ankete katılan okuyucular; hala yüksek tutarda faturalar ödemek istiyorsanız, bu sizin kararınız saygı duyarım. Ama size alternatifleri önermeyi de kendime borç biliyorum. İletişim ihtiyaçlarınızı karşılayacak 30 TL ve altı bir fatura tutarına sahip olabilirsiniz.

Blogda sürekli vermek istediğim mesaj: ihtiyaçlarınızı bilin ve onların dışındaki gereksiz herşeyi çıkarın hayatınızdan, çünkü emeğiniz karşılığı kazandığınız paranız israf edilemeyecek kadar değerli. Ne sırf ucuz diye kendinize küçük, ne de marka diye büyük beden bir kıyafet olmasın yeter ki! Bu yüzden iletişim ihtiyaçlarınızı belirleyin, sizi yarı yolda bırakmayacak fakat gereksiz de olmayacak bir konuşma/mesak/internet paketi seçin. Mümkün olduğu kadar 12/24 ay sizi bağlayacak taahhütlerden uzak durmaya çalışın, çünkü sürekli daha iyi ve uygun kampanyalar çıkıyor.

Harcarken Harcanmayın!

Mr. Milyoner

Yazıyı beğendiyseniz diğer popüler yazılarım:

Yeni yazılar için Twitter, Facebook ve Instagram hesaplarından takipte kalın!

Beğendiyseniz lütfen sosyal medyada paylaşın! Soru ve görüşlerinizi de yorum olarak bırakın! Teşekkürler

“Nasıl Milyoner Oldu?” Serisi – 4 – Return of the Jedi: 2010

By

On 6 Mart 2018

In BİREYSEL FİNANS - YATIRIM, BÜTÜN YAZILAR, FIRE!, KANAATKAR YAŞAM, MR. MİLYONER KİMDİR?

Serinin dördüncü sayısına kadar geldik. Biliyorum çok sık yazamıyorum, keşke daha fazla boş vaktim olsa da yazabilsem. Aklımda az bilinen ve farklı konularda [küçük yatırımcılar için serileri (nakit akışı, eurobond, vadeli mevduat vb.), tasarruf serileri (cep telefonu, internet, mutfak masrafları vb.), BES..] yazılar için kafamda fikirler var. Özellikle sizlerin gösterdiği ilgi ve alaka, bloga daha fazla zaman ayırmam için beni motive ediyor.

Ayrıca sizlerin de sorularıyla sohbet edebileceğimiz sosyal medya üzerinden bir canlı yayın da düşünüyorum. Bakalım daha birçok düşünce/proje var, sizlerden de güzel fikirler geliyor..

Bu yazı 11 parçadan oluşan serinin dördüncüsü. Her yazıda farklı bir yılı kapsayarak ilerliyorum. Belki ilerde yatırım çeşidi bazlı, çalıştığım şirket sırası gibi farklı perspektiflerle de bakabiliriz.. Serinin ilerleyişi şu şekilde:

İstediğim hızda ilerleyemiyorum. Yazı yazmak gerçekten zor işmiş. Belki de ben fazla inceliyorum.. Umarım gittikçe hızlanır ve de daha fazla zaman ayırabilirim.

Return of the Jedi

Bu yazı Star Wars serisinin isimlerinden esinlendiğim son yazı olacak. Daha önceki yazıda Star Wars’ın meşhur kayan yazılarıyla bir video hazırlamıştım. Beklediğim etkiyi alamadığım için bu sefer de video için uğraşmadım, sonuçta siz okuyucuların görüşleri benim için önemli 0 İktisadın en temel ilkesidir: Arz-Talep ilişkisi!

Neden Star Wars? Bilmem galiba sevdiğim için atıfta bulunmak istedim. Önceki yazıda “A New Hope” başlığı 2008 yılı için bana çok uygundu, serinin üçüncü yazısı için de “Empire” sanırım borsanın 2008’deki kötü performansından sonra 2009 yılında yaptığı büyük çıkışı “strikes back” için uygun düşüyordu. Çünkü borsa 2009’da tam %96 artmış, neredeyse ikiye katlamıştı! Bu yazıda ise “Jedi” tahmin edebileceğiniz üzere ben oluyorum 0 Ve geri dönüşümde zorunlu askerlik hizmetimi ifa edeceğim, yani kamuflajları çekip nöbetlere koşacağım 2010 için uygun sanırım 0

AçılışBakiyesi

2010 -1 Ocak itibarıyla (tutarlar o günün parası değeriyledir)

Dönem Başı Varlıklar —179.327 TL

  • 150.000 TL değerinde Ev
  • 23.100 TL değerinde Altın (yaklaşık 420 gram)
  • 6.227 TL değerinde Türk Lirası Mevduat

Dönem Sonu Borçlar —100.300 TL

  • 60.000 TL Babaya borç
  • 40.300 TL banka kredisi kalan bakiye

Dönem Sonu Net Birikim — 79.027 TL

Finansal olarak 2009 yılı sonunda yukarıda gördüğünüz şekilde bitirip 2010’a aktardım. Karşılaştırmak gerekirse, 2009 açılış bakiyem 42.713 TL imiş, geçen 1 yılda toplam artış 36.560 TL olmuş.

2009’deki bu artışın kırılımına bakarsak da; maaşımdan yaptığım %45’lik tasarruf ile 12.300 TL, düğündeki takıların katkısı ile 23.100 TL (yılsonu değeri) ve yatırımların net getirisinden de sadece 1.160 TL gelmiş. 2009’da yatırım getirisinin çok düşük olmasının sebebi; ev alırken çektiğimiz konut kredisinin 2 yıllık bütün faizini borçlar kısmına tahakkuk etmesini beklemeden yazmamdır. Bunu hem benim hem de siz okuyucuların takip ederken kafası karışmasın diye yaptım.

Yaylalar

Zorunlu askerlik biliyorsunuz her Türk erkeğinin vatani görevidir. Herhangi bir özürü veya rahatsızlığı olmadığı sürece eğitim durumuna göre belirli süreler için zorunlu olarak görevini yerine getirir. Tabii karşılığında belirlenen bir miktar para ödeyerek “bedelli” de yapılabilir, fakat bu her nesil ve yaş grubuna aynı şansla denk gelmiyor..

Askerlikten Soğutma

Bilenleriniz vardır, Türk Ceza Kanunu’nun 318. Md.si “Halkı Askerlikten Soğutma” hakkındadır:

(1) Halkı, askerlik hizmetinden soğutacak etkinlikte teşvik veya

telkinde bulunanlara veya propaganda yapanlara altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.

(2) Fiil, basın ve yayın yolu ile işlenirse ceza yarısı oranında artırılır.

Ben yazacaklarıma dikkat ediyorum, lütfen sizler de yazacağınız yorumlarda aynı hassasiyeti gösterin 🙂 Fakat şunu da söylemek isterim; bilakis insanları askerlikten soğutmak, bence kadın-erkek ayrım yapmadan her vatandaşın bu görevi yerine getirmesi gerektiğini düşünüyorum 🙂 Artık kadın ve erkeğin eşit şartlarda yaşadığı bir çağdayız. Eminim kadınlarımız da en az biz erkekler kadar vatanını seviyor ve ona hizmet etmek istemektedir. Haksız mıyım? 🙂

Askerliğini Yapmayan Adama Kız mı Verilir?

Sağolsun, benim Kayınpeder böyle bir girişimde bulunmadı 0 Belki de bedelli yapacağımı düşündü, bilemiyorum hala sormadım. Serinin önceki yazısını okuyanlar bilecektir, Ms. Milyoner ile 2009’da evlendiğimizde henüz askerliğimi yapmamıştım. Henüz gidecek vakit olmamıştı, 2007’de mezun olup hemen çalışmaya başlamıştım.

Ama damdan düşen biri olarak henüz gitmeyen gençlere evlenmeden gitmelerini tavsiye ederim. Hatta evlilik çağında kızı olan varsa da, bizim Kayınpeder kadar hoşgörülü olmayın. Gitsin askerliğini yapsın, öyle gelsin 🙂

Askerlik

Biraz askerlik anısı dinleyeceksiniz kaçarınız yok 🙂 Ama ilginç bir askerliğim oldu, bu bölümü atlayanlar çok şey kaçıracaklar, benden söylemesi!

Celp dönemleri sanırım artık değişti, ben 2010 yılında giderken Üniversite mezunları yıl içinde iki dönemde askere gidiyordu. Ben Ağustos celbiyle gidecektim. Askerlik şubesinden başvuru vs., heyecanla nerde askerlik yapacağımı bekliyordum. Aynı dönemde askere gideceğim yakın bir arkadaşımla birlikte Denizci olarak çıkmıştı. Hem de bütün denizciler aynı yerde acemi eğitimi alacağı için birlikte gidecektik!

Acemilik

Ağustos ayında asker olup, Türkiye’nin en sıcak yerinde askerliğin en çok koşturulan ve eziyet çekilen acemi birliğinde olmak büyük şanssızlıktı. Bütün denizci askerler İskenderun’da acemi eğitimi alıyordu! Ülkemizde ne kadar güzel sahil beldelerimiz varken neden orayı seçtiklerini hala bilmiyorum!

Yakın arkadaşımla birlikte teslim olmaya (neden askere de suçlu gibi karakola teslim olmak ifadesi kullanılıyor acaba?) gittik. Her uyanık asker adayı gibi, şehirde gezip mümkün olan en geç saatte tabii ki:) Arka arkaya girdiğimiz için acemi er numaralarımız da peş peşeydi. Bu nedenle ranza badisi olduk 🙂

Hava çok sıcak ve nemliydi! İnanılmaz bir atmosfer… İlk gün işte kıyafet vs hepsini aldık, su gibi terledik.. Koğuşa gidince ne görelim 200 kişilik yatakhane klimalı! Şok! Bizim evde klima yok 🙂 Dışarısı cehennem gibiydi, ama geceleri kalın eşofman ve battaniyeye rağmen buz gibi soğuktu.. Askerin eline verirsen klimanın kumandasını!

Koştuk, zıpladık, yasa gereği mecburi olan 3 kurşun atışımızı yaptık, tören için uygun adım marş çalıştık vs. Yalnız hayatımda hiç bu kadar şaşırdığımı hatırlamıyorum. Yaklaşık 2400 askerin usta birliğinde görev yerleri ve sınıflarını belirlemek için tek tek herkesin 1 dk.lık videosunu çektiler, onları bir heyet izledi. Daha sonra da yine tek tek herkesle mülakat yaptılar, ne iş yaparsın kabiliyetlerin nedir vs. Bravo dedim, karacı arkadaşların yaşadıklarını duyduktan sonra.

Usta Birliği

Bütün mülakat vs. sonuçlandı. Heyecanla bekliyoruz, neresi çıkacak usta birliği diye. Komutan okuyor sırayla: İşte Er. sınıfın şu, yeri bilmem ne Gelibolu Gemisi, bilmem nerenin birliği fln okuyor. Bana bir okudu, Vardabandra Er! H-8 Komutanlığı! Arkadaş bu ne dedim?! Vardabandra ne, H-8 ne? Nasıl bir ketenpereye düştük! Anlatan komutan dahil, kimse bilmiyor 0 Gidip usta birliğine katılana kadar ben de öğrenemedim ne olduğunu..

Ama müthiş rahat bir usta birliği ve askerlik yaptım. Düşünün şu anda mesaim 8’de başlıyor, 7’de uyanıyorum. Askerde 8’de yani daha geç uyanıyordum, sporumuz yoktu, 9’da denize karşı çayımızı yudumlayarak kahvaltı yapıyorduk. Acemi birliğinde atışlarlardaki 30 sn. dışında silah tutmadım, hiç nöbet tutmadım. Şu an üç ayda bir sinemaya gidiyoruz, askerde haftada iki gece sinemadaydık (Donanma Komutanlığı devasa bir yer, içinde 2 bin kişilik sinema salonu var). Şu an ayda bir halısaha maçı yapıyorum, askerde her hafta oynuyorduk. 115 günü usta birliğinde geçirdim, 32 kere çarşı iznine çıkmışım! Ve normalde askerler akşam 5’te dönmüş olur birliğine, biz gece 12’ye kadar dönmüyorduk!

Gerçekten anlatmakla bitmeyecek kadar rahat bir askerlik yaptım. Herkesin bu kadar şanslı olmadığını biliyorum. Eğer daha güzel ve rahat şekilde askerlik yapanlar varsa yorumlarda anlatabilir 🙂

Tasarruf ve Yatırımlar

Üniversitede çeşitli kanallardan gelirim vardı, iş hayatına başlayınca sadece maaş ve yatırım getirilerim kalmıştı. Zaten okuyanlar hatırlar Milyoner Olmak için Yapmanız Gereken İki Temel Şey‘in tasarruf ve yatırım olduğunu söylemiştim.

Maaştan Tasarruflarımız

Ben tasarruf etmek istemiyorum, sadece kâr etmek ve kısa yoldan zengin olmak istiyorum diyorsanız: Bu Blog size göre bir yer değil! Çünkü uzun vadede riskli bazı yatırımlardan kâr ederken, bazılarından da zarar edeceksiniz. Fakat sizi hiç yarı yolda bırakmayacak olan TASARRUFtur.

Tasarruf

Artık tasarrufun önemini gittikçe daha çok kavrıyorduk. Siz eğer yeni başladıysanız, ilk odaklanacağınız yer harcamalarınız ve tasarruflarınız olsun lütfen. (Şu yazıyı okuyabilirsiniz ilk olarak) 2009’dan beri kredi borcumuz olduğu için artık çok daha dikkat ediyorduk harcamalarımıza.

Mesela bizim gibi evlenen birçok arkadaşımız hemen arabalarını almıştı. Biz evin kredi ödemeleri sonrasında paramız kalması rağmen araba almak yerine borsada yatırım yaptık. Bazılarınız için bu mantıksız, saçma, gereksiz veya belki varyemezlik olarak görülebilir. Ama bizce finansal özgürlük yolunda ilerleyen her birey/aile kararlarını verirken daha dikkatli olmalı ve seçimlerini kanaatkar olmaktan yana kullanmalı. Gerçi biz de çok geçmeden araba aldık, ama önce yatırım sonra lüks! Çünkü yatırımlarımız lükslerimizi ödedi!

Tasarruf Tutarı

2007 yılındaki ilk maaşım 1.650 TL idi. 2008 yılında ağustos ayına kadar da aynı kaldı, ağustos ayından sonra 2.200 TL oldu. 2009 yılında ise Eylül ayından itibaren 3.000 TL’ye çıktı (Özel sektörde ilk yıllarda artış hızı biraz yüksek olur, ama sonra enflasyona yaklaşır iyice). Temmuz sonu itibarıyla askere gittiğim için 2010’da maaşım artmadı. Ama Ağustos 2009’dan itibaren Ms. Milyoner de evimizin bütçesine katkı yapmaya başlamıştı. Ay bazında değil yılsonu toplam tasarruf ve oranını yazacağım (yakın yıllar için notlarım daha detaylı olacağından ay bazında görebiliriz):

  • 2010 boyunca aldığım toplam maaş 20.028 TL imiş (lanet olası vergi dilimi artışlarından dolayı tabi elime geçen 3.000*7=21.000 TL’den az!!) Nasıl bu kadar eminsen derseniz E-Devlet SGK Hizmet Dökümü sağolsun, kontrol ettim.
  • Eşimin maaşı kısa bir süre için benden fazlaydı! Evet bir erkek için sıkıntı! Ama geçiyorum hemen, merak etmeyin 0 Ms. Milyonerin maaşını açıkça paylaşmayacağım.. 2010 yılı için onun kazancını 950 TL kredi ödemesi ve diğer bütün harcamalar için kullandığımızı farz edebilirsiniz.
  • Ms. Milyonerin maaşını kredi ödemesi ve harcamalar için kullandığımız için benim maaşımın tamamını tasarruf ettik. Yani yaklaşık tasarruf oranımız %50. Yaklaşık diyorum çünkü 2010’da ben 5 ay boyunca askerdeydim, yani 25 liralık asker maaşını saymazsanız gelirim yoktu. Ayrıca tasarruf miktarımızın önemli bir kısmı da kredi ödemelerine gidiyordu. 2010’da 11.400 TL kredi geri ödemesi yaptık.

Yatırımlar

2009’da bütün varı yoğu satıp üstüne kredi çekip ev almıştık. Böylece borsanın şahlandığı yılda sadece izlemekle yetindim.. Ama 2010’da kredi ödemelerinden kalan az miktarla da olsa biraz yatırım yapabildim. En az çeşitli yatırım yaptığım yıllardan biri olabilir 2010. Çünkü birikimim likit değildi, çoğunluğu eve bağlıydı ve kredi ödemem vardı.

Ev almanın akıllı bir yatırım olup olmadığıyla ilgili bir yazım var, o yüzden detaya girmiyorum. O zamanlar böyle bloglar yoktu, ya da benim haberim yoktu; okuyup daha bilinçli kararlar alabileyim… Umarım sizler kararlarınızı daha fazla araştırma ve bilgiyle alırsınız.

Ev

2010 yılında sahip olduğumuz en büyük yatırım kalemi evimizdi. Önceki yıl 140.000 TL’ye aldığımız evimizi yılsonunda 150.000 TL olarak değerleyip bilançoda belirtmiştim. Taktir edersiniz ki ev fiyatını ancak yaklaşık olarak değerleyebiliyoruz. 2010 yılı sonu için de enflasyon oranının (%6,4) biraz üzerinde değerleyerek (%7 ile) 160.000 TL olarak alıyorum.

Bankaya olan kredi borcumuzun toplamı 40.300 TL idi. Yıl içinde her ay düzenli olarak ödemelerimizi yaptık ve borç bakiyemiz 11.400 TL azalarak 28.900 TL’ye düştü.

Altın

Önceki yazıyı okuyanlar hatırlayacaktır, düğünümüzde takılan altınların bir kısmını birikim hesabında takip ediyoruz. 2010 yılı süresince toplam birikimimiz içindeki payının yeterli olduğunu düşündüğümüz için herhangi bir alım satım işlemi yapmadık. Yani altın bizim için pasif bir yatırım olmuş oldu 2010’da. Tut ve unut. Yıl sonunda 70 TL ile değerlediğimizde ise 420 gr.’ı 29.400 TL olmaktadır.

Borsa

2009’da roket gibi yükselen borsayı sadece izliyordum. Henüz tecrübeli bir borsa yatırımcısı değildim (belki hala değilim) ama yükselişi kaçırmak güzel bir his değil. O yüzden 2010’da bir miktar TL bakiyesi oluştukça az da olsa girmeye başladım.

Eski göz ağrılarım Aselsan ve Bim yine beni cezbediyordu. Neden bu hisseler ilgimi çekiyordu derseniz kesinlikle istikrar ve potansiyel diyebilirim. Bim artık kendini ispatlamıştı ve gümbür gümbür perakende sektörünü sallıyordu. Artık bu kadar etkili olduğunu sanmıyorum. Fakat o yıllarda müthiş bir rüzgar yakalamıştı. Aselsan hakeza arkasındaki devlet gücü ve büyüyen savunma sanayi sektörünün amiral gemisiydi. Mesela TAI gibi diğer bir devin de borsada olmasını çok isterdim. Yıllardır halka açılması gündeme gelir, hatta bir dönem çok da yaklaşılmıştı, fakat bilmediğim gerekçelerle bu gerçekleşmedi.

2010’daki borsa yatırımlarımla ilgili çok az notum var. Hangi fiyattan kaç hisse aldığımı yazmamışım. Herhalde az miktarlarda olduğu için.

  • 19 Şubatta 5.010 TL tutarında ASELS,
  • 18 Martta 2.335 TL tutarında BIMAS,
  • 14 Mayısta 5.233 TL tutarında ASELS,
  • 2 Eylülde 3.442 TL tutarında BIMAS,

hissesi almışım. Hisselerin tamamını da ekim ayında aynı gün satmışım. Galiba hafta içi çarşı iznine çıktığım bir gündü 🙂 Neden sattığımı tam olarak not almamışım, fakat yanlış hatırlamıyorsam asker arkadaşımın tavsiyesiydi. Maalesef hisse bazında ne kadar kâr ettiğimi bilmiyorum. Toplamda 16.020 TL maliyetim olan hisselerden çıktığımda ağırlıklı olarak Aselsan’dan olmak üzere %40 civarı bir kâr elde ederek 22.908 TL ile nakde geçmişim. Yüzde olarak çok güzel bir kâr, fakat dediğim gibi toplam birikim içinde ağırlığı az olduğu için katkısı çok değil. Ayrıca o dönem uzun vadeli yatırımcı kimliğini kazanamamış ve o hisseleri tutmak yerine satmanın sonuçlarını hesaplamalara doyamıyorum… (serinin ilk yazısında Aselsana yönelik bir hesaplamayı görebilirsiniz)

Türk Lirası

Yıl içinde tasarruflar, hisse alım satımı ile sürekli değişen miktarlarda TL mevduat tutmuşum. Zaten 2010’a mütevazi bir TL bakiyeyle girmiştik. Yıl içinde de genellikle borsada yaptığım alımlarla düşük seviyelerde kalmış. Yıl sonuna doğru borsadan çıkmamla birlikte sene sonunu 25.130 TL ile kapatmışım.

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)

Daha önceki yazılarda da bahsetmiştim, 2006’da bir BES hesabı açmıştım. İşe başlayınca da artık %25’lik devlet katkısından faydalanmaya başlamıştım. Hem de bordrodan direk vergi matrahından düşüldüğü için nakit alıyorduk 0 Ne güzeldi! Artık o da BES’e yatıyor! 2008 ve 2009 yılsonu itibarıyla önemli bir tutara ulaşmadığı için bilançoya almamıştım. 2010’da tekrar ödeme yapmaya başladık. Mütevazı de olsa bir seviyeye gelmişti. Yılsonu itibarıyla 4.512 TL değere ulaşmıştı, tamamı devlet borçlanma araçları fonundaydı. (O zamanlar gerçekten bilinçli bir yatırımcı değilmişim, BES ve fonları hakkında bir yazı gelecek yakında, orada fon seçiminin öneminden bahsedeceğim)

Bilanço – 2010

Artık kısa veya uzun olması konusunda bir çaba sarfetmiyorum. Tek amacım var, o da açıklayıcı olması. Umarım başarılı olabiliyorumdur, yine de aklınıza takılan veya sormak istediklerinizi yorum bölümüne bırakın lütfen.

2010 yılını yaklaşık %50 tasarruf oranı (tam değeri bu yıl için bulamıyorum, kredi ödemeleri ve askerlik nedeniyle) kapatmışız. Yatırımlar konusunda daha karışık bir durum var:

  • En büyük varlığımız olan evimizin değeri 150.000 TL’den 160.000 TL’ye %7 artmış,
  • Altınlarımızın değeri 23.100 TL’den 29.400’ye %27 artmış,
  • Borsa yatırımlarımız 16.020 TL’den 22.908 TL’ye %43 artmış,
  • Toplam yatırım getirisi ise %12 olarak gerçekleşmiş.

Fakat toplam birikimimiz ise 79.027 TL’den 130.142 TL’ye %65 artmış. Bunun nedenlerini açıklamıyorum, çünkü dikkatli okuyucuların kendi kendilerine düşünerek önemli sonuçlar/dersler çıkaracağına eminim.

Son olarak dikkatinizi bir noktaya çekmek isterim, 4 yıllık dönemin sonunda birikimler 100.000 TL’yi ancak geçebildi! 4 yılda 100.000 TL’nin biraz üstünde olan varlıklar, sonraki 6 yıl içinde 1 milyon TL’yi geçiyor!!! Bunu hiç unutmayın: Birikimleriniz; sürecin ilk yılları kaplumbağa, sonraki yılları ise tavşan hızıyla artacak!

2010 – 31 Aralık itibarıyla (tutarlar o günün parası

değeriyledir)

Dönem Sonu Varlıklar – 219.042 TL

  • 160.000 TL değerinde Ev
  • 29.400 TL değerinde Altın (420 gram)
  • 25.130 TL değerinde Türk Lirası Mevduat
  • 4.512 TL değerinde BES bakiyesi

Dönem Sonu Borçlar – 88.900 TL

  • 60.000 TL Babaya borç
  • 28.900 TL banka kredisi kalan bakiye

Dönem Sonu Net Birikim – 130.142 TL

Mr. Milyoner

Yazıyı beğendiyseniz diğer popüler yazılarım:

Yeni yazılar için Twitter, Facebook ve Instagram hesaplarından takipte kalın! Beğendiyseniz lütfen sosyal medyada paylaşın! Soru ve görüşlerinizi de yorum olarak bırakın! Teşekkürler

Powered by WordPress & Theme by Anders Norén